فرآيند كشف معناي متن مقدس در انديشه اريگن و عبدالرزاق كاشاني

يكي از مباحث مهم در روش تفسير، فرآيند كشف معناي متن مقدس و ابزارهاي لازم براي رسيدن به معنا است كه اين مسئله در اين مقاله در انديشه دو تن از مفسران عارف‌مسلك مسيحي و مسلمان،‌ يعني اريگن و عبدالرزاق كاشاني، بررسي شده است. از آنجا كه تفسير اريگن و عبدالرزاق كاشاني از مقوله تفسير باطني بوده و معنا در تفسير باطني، از نوع معناي باطني است،‌ اين پرسش مطرح است كه: در انديشه اين دو مفسر، براي رسيدن به معناي نهفته در وراي معناي ظاهري عبارت‌هاي متن مقدس به چه ابزاري نياز است و چه فرآيندي را بايد طي كرد؟ از بررسي اين مسئله در انديشه اريگن و عبدالرزاق روشن مي‌شود كه مفسر براي كشف معناي باطني نيازمند طي دو مرحله اصلي، يعني سلوك معنوي و كسب هدايت پديدآورنده متن مقدس در تفسير، است كه از اين مراحل مي‌توان به عامل دروني و عامل بيروني مؤثر بر فرآيند كشف معناي متن مقدس ياد كرد.

One of the important issues in the interpretation process is the process of getting the meaning of the sacred text and the necessary means to get that meanin. This issue has been investigated in this article considering the viewpoints of two Christian and Muslim mystic commentators, namely, Origen and Abdul Razzag Kashani. Since the interpretation of Origen and Abdul Razaq Kashani is the esoteric one, and meaning in the esoteric interpretation is of an intrinsic meaning, this question arises by these two interpreters: what means and which process should be undertaken to arrive at a latent meaning beyond the apparent meaning of the sacred text? Examinig this issue based on Origen and Abdul Razzaq viewpoints reveals that the interpreter should follow two main stages, namely, spiritual conduct and guidance of the author of the holy text in the interpretation process. Internal factor and external factor can be mentioned as the influential elements in finding the meaning of sacred text.