متن پارتي مانوي تصليب عيسي (M18+M2753) و تأثيرپذيري آن از انجيل يوحنّا

پژوهندگان كيش ماني بسيار اشاره كرده‌اند كه كيش ماني از جمله فرقه‌هاي گنوسي است. گنوسي‌ها از ميان انجيل‌هاي رسمي، انجيل يوحنّا را برگزيده‌اند؛ از آن‌روي كه دربردارندۀ عناصر گنوسي دربارۀ تصليب و رستاخيز عيسي مسيح است. از آنجا كه ماني و مانويان انجيل‌هاي رسمي را به گفتۀ ابوريحان بيروني مجعول مي‌دانستند، از اصلِ انجيل‌هاي رسمي استفاده نكرده‌اند. نگارنده در پژوهش پيش رو نشان خواهد داد كه ماني و مانويان دستِ‌كم از انجيل يوحنّا كه گنوسيان به اين انجيل ‌توجّه داشته‌اند، به دليل داشتنِ گرايش‌هاي گنوسي، مستقيم يا غيرمستقيم بهره برده‌اند؛ بر همين بنيان، يكي از متن‌هاي پارتي مانوي دربارۀ تصليب (ويراسته انريكو مورانو) را برگزيده و در پي مطابقت و سنجش آن با انجيل يوحنّا برآمده تا ويژگي‌هاي گنوسي متن پارتي را بازنمايد.

Manichaean scholars have frequently suggested that the faith is taken from the gnostic. Gnostics have chosen Johannes' gospel among canonical gospels because it contains many gnostic elements regarding the resurrection of Jesus Christ and crucifixion. Since Mani and Manicheans, as Al-Biruni has said, believed that the canonical gospels were apocryphal, they did not consider them as religious sources. The present article tries to show that Manicheans have used Johannes' gospel directly and indirectly for the gnostic elements in it; so the researcher has chosen one of the Parthian Manichean texts which is about the crucifixion of Jesus Christ, ( the text edited by Enrico Murano) and then has compared it with Johannes' narration about crucifixion to show the gnostic elements of Parthian Manichean text.