كليدواژه :
اثر متقابل , پايداري , ژنوتيپ , كلزا , تجزيه AMMI , عملكرد دانه , Brassica napus L , مناطق معتدل سرد
چكيده فارسي :
اثر متقابل ژنوتيپ و محيط از مهمترين مباحث در اصلاح گياهان زراعي است و معيارهاي آماري مختلفي براي ارزيابي آن معرفي شده است. در تحقيق حاضر، پايداري عملكرد دانۀ 22 رقم و هيبريد كلزا در دو تاريخ كشت توصيه شده منطقه و تأخيري طي سه سال زراعي (1393-1390) در ايستگاه تحقيقات كشاورزي اسلامآباد غرب مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج تجزيۀ واريانس مركب نشان داد كه تنوع ژنتيكي معنيداري براي اثرهاي اصلي محيط، ژنوتيپ و اثر متقابل ژنوتيپ´محيط از لحاظ عملكرد دانه ژنوتيپهاي كلزا وجود داشت. ژنوتيپ هاي Hyola308، Zarfam، Shiralee، MHA01/18، Elite، Parade و Opera به ترتيب با 4487، 4475، 4442 ، 4408 ، 4350، 4333 و 4257 كيلوگرم در هكتار، داراي بيشترين عملكرد دانه بودند. نتايج تجزيۀ AMMI نشان داد كه چهار مولفۀ اول اثر متقابل ژنوتيپ در محيط معنيدار بوده و مجموع مربعات آنها به ترتيب 40/7، 28/5، 17/1 و 12/1 درصد از مجموع مربعات اثر متقابل را به خود اختصاص داد. بر اساس دو مولفۀ اول، ژنوتيپهاي Kristina، Parade، Kimberly، Elect، Goliath، Elite و Shiralee با قرار گرفتن در مركز بايپلات، داراي كمترين اثر متقابل بوده و بيشترين سازگاري عمومي را داشتند. بر اساس روش گزينش همزمان عملكرد و پايداري توليد، ارقام Shiralee، Hyola308، Zarfam،Parade ، MHA01/18و Krsitina به‌ترتيب ژنوتيپهاي پرمحصول و پايدار در آزمايش حاضر شناخته شدند.
چكيده لاتين :
Genotype environment interaction is one of the most important concepts in plant breeding which
can be estimated using diffrerent statistical procedures. In this study, seed yield stability of 22 oilseed
rape genotypes under normal and late sowing dates was evaluated during three cropping seasons
(2011-14) in West-Islammabad filed station, Kermanshah, Iran. Results of combined analysis of
variance showed significant differences between environments, among genotype, as well as genotype
environment interaction. Results also indicated that genotypes such as Hyola308, Zarfam, Shiralee,
MHA01/18, Elite, Parade and Opera produced higher seed yield with 4487, 4475, 4442, 4408, 4350,
4333 and 4257 kg.ha-1, respectively. Results of AMMI analysis showed that four principal components
of genotype environment were significant at the 1% probability level. Proportional of sum of squares
for the four principal components genotype environment were 40.7, 28.5, 17.1 and 12.1 percent,
respectively. Based on the first two principal components of genotype environment, Parade,
Kimberly, Elect, Goliath, Elite and Shiralee were positioned next to the center of biplot which implies
high wide-adaptation. Simultaneous selection for stability and seed yield identified Shiralee,
Hyola308, Zarfam, Parade, MHA01/18 and Kristina as high yielding and stable genotypes.
