نقش معارف حِكمي در اخلاق عملي انسان بر اساس آموزه‌هاي نهج البلاغه

An Analysis on the Practical Mechanisms of Resistance Economy in Nahj al-Balaghah with an Emphasis on the State Functions

توجه به اخلاق در عرصه‌هاي مختلف زندگي رو به افزايش است. ريشه‌يابي و درمان اختلال‌هاي اخلاقي ازجمله الزامات اين عصر است و بدون شك يكي از علل رفتارهاي انسان در حوزه‌ معرفتي او نهفته است كه نشان از پيوند انكار‌ناپذير معرفت و عمل دارد. آنچه در اين مقاله دنبال مي‌شود، تأثير انديشه ها و معارف حِكمي به عالَم در رفتار انسان است. پس از ارائه تعريف دقيقي از معرفت حكمي، أثرگذاري معارف حكمي بر اصلاح اخلاق عملي اثبات شده و سپس مصاديق مختلف معرفت حكمي از نهج‌البلاغه استخراج گرديده و به ثمرات اصلاحي كه حضرت علي(ع) از آنها در عرصه‌ رفتار نتيجه‌گيري نموده، پرداخته‌ شده است. هدف اين نوشتار بررسي و اثبات تأثير سازنده‌ معارف نظري در عرصه‌ رفتار است. ازجمله نتايج اين نوشتار آن است كه انسان جهت اصلاح اخلاق خود در كنار ديگر عوامل سازنده، نيازمند نظام فكري و نظري دقيقِ مبتني بر دلائل برهاني، در مورد ابتدا و انتهاي هستي و انسان است و بدون آن رسيدن به زيست اخلاقي مشكل است.

Noticing ethics in various areas of life is increasingly in progression. Explanatory studies of and improving ethical disordersis counted among the requirements of this age and, undoubtedly, one cause of human deeds lies in one`s knowledge, the fact leading us to inseparability of ethics and human knowledge. In this paper, it is intende to explain the how of one`s mind affects his/her deeds. After presenting a precise definition of wisdom, its effect on and its way of improving practical ethics has been proved and, then, various instances of wisdom have been extracted from Nahj al-Balaghah and some of its effects clearly visible in deed have been referred to. The purpose of this article is to investigate and demonstrate the constructive effect of theoretical education in the field of behavior. One of the results of this article is that human beings, in addition to other constructive factors, need to have a precise theoretical and intellectual system based on rational reasons about the beginning and the end of the universe and the human being without which it is difficult to achieve ethics.