تكثير غيرجنسي گونه مورخوش (L. Zhumeria majdae ) از طريق كشت جوانه

Asexual regeneration of (Zhumeria majdae L.) by Bud culture

مورخوش يا زومريا، با نام علمي Zhumeria majdae يكي از مهمترين گياهان معطر از خانواده Lamiaceae با كاربرد دارويي و صنعتي است. اين گياه انحصاري ايران و از گياهان در معرض انقراض بهشمار ميآيد. بنابراين براي حفاظت و احياي آن نياز به تكثير انبوه گياه از طريق روشهاي كشت بافت ميباشد. تكثير معمولي گياه از طريق بذر است. جوانه هاي نهال هاي بذري پايه هاي موجود در منطقه هرمزگان پس از استريل با محلول كلريد جيوه 0/1 درصد در زمان 5 دقيقه در فصل بهار در محيط كشت مستقر شدند. نمونهها در محيط كشت WPM با هورمونهاي 2iP, IBA و BA در غلظت هاي بهترتيب 0/1، 0/3 و 0/5 ميلي‌گرم در ليتر بالاترين ميزان استقرار و شاخهزايي را داشته و در همان محيط كشت باIBA يك ميليگرم در ليتر ريشهدار شدند. گياهان حاصل از كشت بافت پس از انتقال به خاك گلدان و در شرايط گلخانه‌اي سازگار شدند. دستورالعمل اين تحقيق قابل ارائه براي برنامه كشت گياه در منطقه ميباشد.

Zhumeria majdae is one of the most important aromatic plant species from Lamiaceae family. The valuable species has medicinal and industrial applications. It is an endemic and endangered species of Iran. Therefore, tissue culture techniques are proposed for propagation and conservation purposes of the species. Usual regeneration of the species is by seed. Apical buds of seedlings from Hormozgan genotypes were sterilized by HgCl2 0.1% solution for 5 minutes during spring season. The best medium for shoot proliferation was WPM containing BA (0.5 mg/l), 2iP (0.3) and IBA (0.1 mg/l). The highest rooting of the shoots was obtained by WPM supplemented with 1 mg/l of IBA. The plants were acclimatized in greenhouse after transferring in soil. The protocol of this research could be used for culture and developmental programs of the species in its original habitat.