كليدواژه :
نيتريت , سبزيجات برگي , سبزيجات غده اي , سبزيجات جاليزي , غلظت نيترات
چكيده فارسي :
نيترات، آنيوني است كه ممكن است به نيتريت تغيير شكل داده و با آمينها و آميدها براي تشكيل تركيبات نيتروزآمين واكنش نشان دهد. اين تركيبات، به افزايش احتمال ابتلا به سرطان معده منجر ميشوند. پژوهش حاضر با هدف تعيين غلظت نيترات در برخي سبزيجات استان زنجان اجرا گرديد. اين مطالعه توصيفي-مقطعي با نمونه برداري به صورت تصادفي در فصل برداشت و در دو سال (94-1393)، روي 614 نمونه از 23 نوع از سبزيجات متفاوت توليدي (تره، برگ چغندر، جعفري، شاهي، اسفناج، شويد، كرفس، گشنيز، شنبليله، ريحان، نعناع، مرزه، برگترب، هندوانه، خربزه، گوجه فرنگي، خيار، سيب زميني، پياز، سير، تربچه، نخودفرنگي و باقلا) انجام گرديد. غلظت نيترات در نمونه هاي سبزيجات و آب آبياري، به روش اسپكتروفتومتري تعيين شد و تجزيه و تحليل آماري با نرم افزار SPSS و SAS انجام شد. نتايج به دست آمده، اختلاف معنيداري (p≤0.001) بين ميانگين غلظت نيترات در سبزيجات برگي با ديگر گروه سبزيجات ( غدهاي، جاليزي و دانه اي) نشان داد. از بين سبزيجات برگي تحت مطالعه، بيشترين ميانگين غلظت نيترات به ترتيب درسبزيجات شاهي، اسفناج و شويد،689/3، 368 و 317/5 ميليگرم در كيلوگرم وزن تر به دست آمد. به طور كلي، ميانگين غلظت نيترات در همهي نمونه ها در دو سال اين پژوهش، كمتر از حد استاندارد ملي ايران (1392) بود.
چكيده لاتين :
Nitrate is an anion that may be transformed to nitrite, which reacts with amines
and amides to produce N-nitroze compounds. These compounds increase the
risk of gastric cancer. The purpose of this study was to determine the
concentration of nitrate in some vegetables in Zanjan province. This descriptive
cross-sectional study was conducted randomly in two harvest years (2014-15)
on 614 samples of 23 kinds of different cultivated vegetables including Allium
cepa L, vulgaris subsp, Petroselinum crispum, Lepidium sativum, Spinacia
oleracea, Anethum graveolens, Apium graveolens, Coriandrum sativum,
Trigonella foenum-graecum, Ocimum basilicum, Mentha piperata, Summer
savoury, Raphanus sativus(leaves), watermelon, melon, tomato, cucumber,
potato, onion, garlic, radish, green peas, and broad bean. Concentration of
nitrate in vegetables and irrigation water samples were determined by
spectrophotometric method and data was analyzed using SPSS and SAS
software. The results showed significant (p≤0.001) differences between the
mean concentration of nitrate in leafy vegetables and other vegetables groups
(tubers, cucurbits and seed vegetables). Among the leafy vegetables studied, the
highest average nitrate concentration was found in Lepidium sativum, Spinacia
oleracea, and Anethum graveolens, equal to 689.3, 368, and 317.5 mg.kg-1 fresh
weight, respectively. In general, the average nitrate concentration in all samples
in the two study years was less than the National Sandards of Iran (2013).
