پزشكان ايراني در دربار گوركانيان هند

Iranian Physicians at the Gurkanian Court in India

در دوره صفويه بسياري از هنرمندان، دانشمندان، شاعران و صنعتگران رهسپار هند گرديدند تا در دياري سكني گزينند كه پادشاهان گوركاني آن به حمايت از اهالي ادب و هنر شهره آفاق بودند. در ميان اين صنوف عده‌اي از طبيبان ايراني نيز حضور داشتند كه توانستند با حذاقت و مهارت در پزشكي پله‌هاي ترقي را به سرعت طي كنند و حتي در سلك طبيبان خاص دربار جاي گيرند. عده‌اي از اين پزشكان طبع شعري نيز داشتند و گاه تاليفات خود در زمينه پزشكي را به شيوه نظم به رشته تحرير در مي‌آوردند. پژوهش پيش‌رو كه به شيوه توصيفي- تحليلي و با استفاده از منابع كتابخانه‌اي تهيه و تدوين شده است، مي‌كوشد تا ضمن معرفي پزشكان ايراني، به بررسي علل و عوامل داخلي و خارجي مهاجرت آنان، همچنين به بررسي علل جاذبه شبه قاره براي اين گروه بپردازد. ضرورت انجام اين پژوهش از آن روست كه تاكنون پژوهش مستقلي درباره پزشكان ايراني عصر صفوي در دربار گوركانيان هند انجام نشده است.

During the Safavid period, many artists, scholars, poets and artisans proceeded to India to settle in a country where Gurkani kings were known for their support of literary and artistic people. Among these classes, there were also some Iranian physicians who were able to move up the steps with medical skills and expertise, and they could be found in the specialty physicians in that court. Some of these physicians also known poetry, and sometimes wrote their own compilations in the field of medicine in a disciplined manner. The present research, developed by descriptive-analytical method and using library resources, attempts to introduce Iranian physicians by examining the causes and factors of their immigration to the subcontinent and their performance. The necessity of this research is that so far no independent research has been conducted on the Iranian Safavid physicians at the Gurkanian court in India.