پديد آورندگان :
درياشناس، عبدالمحمد سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي تهران - موسسه تحقيقات خاك و آب , بصيرت، مجيد سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي تهران - موسسه تحقيقات خاك و آب , پاك نژاد، علي رضا سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي، دزفول - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي صفي آباد , درياشناس، سروش سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي تهران - موسسه تحقيقات خاك و آب
كليدواژه :
فاصله ايچسن , نسبت لگاريتم ايزومتريك (ILR) , تعادل ترازويي , غلظت مرجع , چغندر قند پاييزه , تعادل عناصر
چكيده فارسي :
تجزيه گياه روش مفيدي است كه با استفاده از روش هاي غلظت بحراني و دريس به منظور ارزيابي و بهينه‌سازي عناصر غذايي چغندرقند بكار مي‌رود ولي اين رويكردها دو اريب دارند، يكي ناديده گرفتن ماهيت تركيبي عناصر در تحليل داده‌هاي تجزيه گياه و ديگري عدم استفاده از نسبت عناصر غذايي تأثيرگذار بر تغذيه گياه است. با استفاده از روش تحليل داده‌هاي تركيبي (CDA) و تعادل‌هاي متعامد عناصر غذايي مي‌توان اين اريب‌ها را بر طرف ساخت. هدف از اين تحقيق، توسعه استانداردهاي DRIS و CND-clr[1] به CND-ilr[2] و تعيين نرم‌هاي مرجع تعادل عناصر غذايي يا CND-ilr و ارزيابي وضعيت عناصركم‌مصرف براي چغندرقند پاييزه است. داده‌هاي عملكرد ريشه و شكر و نمونه‌هاي گياهي از 183 مزرعه چغندرقند پاييزه استان خوزستان طي 7 سال متناوب 79 -1373 جمع‌آوري شد و عناصر آهن، منگنز، روي و مس نمونه‌هاي برگ چغندرقند اندازه‌‌گيري گرديد. عناصر غذايي كم‌مصرف به سه فرم تعادليilr3 = [Zn|Cu] و ilr2 = [Mn| Zn, Cu] و ilr1 = [Fe| Mn, Zn, Cu] طراحي گرديد و شاخص نسبت لگاريتم ايزومتريك4 يا ilr براي اين تعادل‌ها محاسبه شد. جامعه مشاهداتي (183 مزرعه) براساس عملكرد ريشه و عملكرد شكر حد واسط (Cut-off yield) به ترتيب به مقادير 32/60 و 41/9 تن در هكتار به دو گروه عملكرد بالا و پايين تقسيم شدند. نتايج نشان داد كه بر اساس محاسبات حاصله و احتساب سه تعادل مذكور، "فاصله ايچسن" به ميزان 3/0 (به عنوان شاخص پيش‌بيني كننده) براي تشخيص گروه "متعادل عناصر غذايي" از "نامتعادل عناصر غذايي" جامعه چغندرقند پاييزه بدست آمد. همچنين نرم‌هاي مرجع براي سه تعادلilr1, ilr2, ilr3 تهيه گرديد. روش تعادل ترازويي[3] براي ارزيابي عناصر كم‌مصرف 33 مزرعه چغندرقند پاييزه با عملكرد كمتر از 60 تن در هكتار واقع در مربع TP با سه تعادل مذكور استفاده شد. نتايج نشان داد كه به ترتيب غلظت‌هاي 296، 120، 41 و 19 ميلي‌گرم در كيلوگرم ماده خشك برگ عنصر آهن، منگنز، روي و مس واقع در ربع TN مي‌توانند به عنوان غلظت‌هاي مرجع ilr* براي تشخيص تعادل بين اين عناصر استفاده شوند زيرا كه هر كدام از اين غلظت‌ها متاثر از اثرات متقابل و تركيبي اين 4 عنصر مي‌باشند. همچنين نشان داده شد كه براي افزايش كمي و كيفي چغندرقند ضرورتي به مصرف كود آهن نيست و اگر كود‌دهي آهن صورت گرفته است بايد مقدار آن را كاهش داد.
چكيده لاتين :
Tissue analysis is a useful tool for evaluation and optimizing nutrients for fall
sugar beet. Nutrient diagnostic tools are based on two methods, i.e. nutrient
concentration (critical minimum value) and ratios (Diagnosis and
Recommendation Integrated System or DRIS). However, those methods
disregard two important factors which are, firstly, compositional nature of
analytical data and, secondly, dealing with high number of ratios which makes
our final decision biased. So, we shall try to limit those numbers of ratios that
can be diagnosed independently in a given composition. The use of orthogonal
balances, a compositional data analysis technique, avoids such biases. Our
objective was to develop foliar nutrient balance standards i.e. DRIS and CNDclr
to CND-ilr for fall sugar beet and determine CND-ilr reference norms. We
collected 183 root and sugar yields and foliar samples in fall sugar beet fields of
Khuzestan province and analyzed four nutrients in leaf tissue (Cu, Zn, Mn, and
Fe). Nutrients were arranged into three balances ilr1: [Fe|Cu, Zn, Mn], ilr2:
[Mn|Zn, Mn], ilr3: [Zn|Cu] and computed as Isometric Log Ratios (ilr). Total
population of observations were divided into a high and low population on the
basis of 60.32 t/ha root yield and 9.40 t/ha sugar yield (cut off yield). Results
showed that a Critical Aitchison Distance of 0.3 (as a predictor) separated
balanced from imbalanced samples through three balances i.e. ilr1, ilr2, and
ilr3. Three ilr reference norms were derived. "Mobile and fulcrums balance
system" was used for 33 fall sugar beet fields (root yield < 60 t.ha-1: TP
quadrant) with 3 balances. Results showed that Fe, Mn, Zn, and Cu with the
concentration of, respectively, 296, 120, 41, and 19 mg.kg-1 can be considered
as reference concentrations for balance based diagnosis, because concentration
values are compositional and subjected to interactions. Results also showed that
to increase the quantity and quality of sugar beet it is not necessary to use iron
fertilizers, and if any iron fertilization has been used, it should be reduced.
