بررسي آثار ناشي از توسعه شهر بر تناسب پهنه‌هاي داراي ارزش زيبايي شناختي (مطالعه موردي: شهر گرگان)

منظر شهري از مباحثي است كه در برنامه‌ريزي و آمايش شهري كمتر مورد توجه قرارگرفته است. به همراه رشد و توسعه شهرها، مناطق داراي ارزش بصري بيش از پيش در معرض آسيب قرار گرفته و در نتيجه كيفيت طبيعي شهرها كاهش يافته است. بنابراين ضروري است تا تلاش براي حفظ و حتي ارتقاي كيفيت بصري منظر در دستور كار برنامه‌ريزان شهري قرار گيرد. هدف اين پژوهش، بررسي روند توسعه شهري و تأثير آن بر كيفيت بصري سيماي سرزمين محدوده شهر گرگان دراستان گلستان است. مدلسازي ارزش زيبايي شناختي منطقه به روش (MCE WLC) با نه معيار شامل باغات و كشاورزي، رودخانه، تنوع تيپ پوشش گياهي، تنوع پستي بلندي ها، تراكم پوشش گياهي، تراكم و ارتفاع ساختمان ها، فضاي سبز شهري، ميادين، رفوژها و بلوارها و آثارتاريخي انجام شد. پيش بيني رشد شهر نيز تا سال 2030 با استفاده از مدل SLEUTH و با تدوين سه سناريوي رشد تاريخي، مديريت شده و رشد با محدوديت در پهنه هاي داراي ارزش زيبايي شناختي صورت گرفت. نسبت رشد شهري طي سال هاي 2010 تا 2030 در سناريو اول و دوم به ترتيب برابر با 2.17 و 2.04، و در زير مدل اول و دوم سناريوي سوم نيز به ترتيب برابر با 1.91 و 1.18درصد است. بر اين اساس در صورت اجراي صحيح سياست هاي توسعه شهرسازي در سناريوهاي دوم و سوم مي توان تا 323 هكتار در سناريوي دوم و 2500 هكتار در زير مدل اول سناريوي سوم و 650 هكتار در زير مدل دوم سناريوي سوم نسبت به سناريوي اول در استفاده از زمين و هم چنين حفظ مواهب طبيعي و پهنه هاي داراي ارزش زيبايي شناختي صرفه جويي كرد. از آنجايي كه در اين مدل يكپارچه امكان اعمال تغييرات مختلف و همچنين جهت دهي به رشد آتي شهر وجود دارد استفاده از يك چنين رهيافتي، تحت عنوان رهيافت چندهدفه و پويا در آمايش سرزمين بسيار مفيد خواهد بود.