ارزيابي كيفيت بصري طبيعت ثانويه بر مبناي ترجيحات استفاده‌كنندگان از فضا و نقش آن در هويت‌بخشي شهر بجنورد (نمونه موردي پارك‌هاي درون شهر)

نوع رابطه بصري انسان و محيط در ارزيابي كيفيت محيط بسيار تأثيرگذار است. امروزه با گسترش بي‌ضابطه بسياري از شهرها حفظ هويت سيماي بصري آنها به فراموشي سپرده شده است و اين فراموشي پيامدهاي پيچيده و جبران‌ناپذير بوم‌شناختي به همراه داشته است. هدف اصلي پژوهش حاضر ارتقاي كيفيت بصري و هويت شهري بوده است. پژوهش از نوع كاربردي و با روش توصيفي تحليلي و برپايه مطالعات پيمايشي صورت پذيرفته است. به منظور تجزيه و تحليل داده‌ها تلفيقي از روش طبقه‌بندي كيفيت بصري(Q SORT) و ماتريس دستيابي به اقدامات (GAM) استفاده شده است. جهت برآورد شعاع دسترسي كاربرد دستور Buffer در سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS) لحاظ شده‌است. در راستاي انجام پژوهش، ابتدا عكس‌هايي از 24 پارك‌ مورد مطالعه گرفته شد سپس با استفاده از ابزار پرسشنامه با حجم 100 نفر، معيارهاي زشتي يا زيبايي هر عكس از ديد افراد مختلف مورد پيمايش قرار گرفت. به منظور ارزيابي كيفيت بصري، 16 معيار اصلي در نظر گرفته شد. در نهايت، به هر يك از معيارهاي كيفيت بصري مربوط به فضاهاي سبز شهري، امتيازي مبتني بر تحقق يا عدم تحقق اين معيارها در فضاي مربوطه (طبق روش GAM)، تعلق گرفت. نتايج روش تلفيقي Q-Sort و GAM طبقه‌بندي پارك‌هاي شهر براساس عناوين زشت و زيبا است. به‌گونه‌اي كه پارك‌هاي شهربازي، آفرينش، آزادي به عنوان پارك‌هاي زيبا و پارك‌هاي معصوم‌زاده و ميرزا‌كوچك‌خان به عنوان پارك‌هاي زشت شناخته شدند. همچنين، براساس يافته‌ها، مهم‌ترين معيارهاي ارتقا كيفيت‌بصري پارك‌هاي شهري: نظم، خوانايي و مقياس است. در خاتمه راهكارهاي مناسب ارتقاي كيفيت بصري و هويت‌بخشي به شهر ارائه شده است.