بررسي رابطۀ نفس و قوا از منظر ابن سينا

انسان افعال مختلفي مانند تغذيه، تنميه، توليد مثل، ادراك و تعقل دارد. برخي معتقدند كه هر انسان، نفوس مختلفي داشته، اين افعال را انجام مي‌دهند. برخي ديگر بر اين باورند كه هر انسان، يك نفس دارد كه به تنهايي همۀ اين كارها را انجام مي‌دهد. ابن سينا معتقد است كه هر انسان، يك نفس مجردي دارد كه قوايي را ايجاد كرده، به واسطۀ آن‌ها كارهاي خود را انجام مي‌دهد. پژوهش حاضر كه با محوريت كتاب‌هاي ابن سينا صورت گرفته و بيانگر رابطۀ نفس انسان با قوايش مي‌باشد، به اين نتيجه رهنمون گرديده است كه از منظر ابن سينا، نفس، علّت، مسخِّر و جامع قواست و قوا، معلول، مسخَّر و خادم نفس هستند. او با اينكه قوا را مفهوماً و مصداقاً غير از نفس مي‌داند، همۀ افعال آن‌ها را به نفس نسبت مي‌دهد. اين اِسناد اگر مجازي باشد، اشكالي ندارد، اما اگر حقيقي باشد، ديدگاه وي نادرست بوده و او در اثبات توحيد افعالي نفس موفق نبوده است.