كليدواژه :
اعتباريت وجود , , بساطت مشتق , , استدلال زبان‌بنياد , , سهروردي , , صدرالمتألهين , مظفر , , علامه طباطبايي. ,
چكيده فارسي :
شيخ اشراق از مدافعان اعتباريت وجود به حساب مي‌آيد. سه استدلالي كه او براي اثبات اين نكته به كار مي‌گيرد، بر پايه دوگانه بساطت يا تركب مشتق استوار است. صدرالمتألهين با ارائه تحليلي نو از تركب مشتق و جداسازي مرز خصوصيات مفهومي از ويژگي‌هاي مصداقي، خود را از همه اشكالات سهروردي مي‌رهاند. مظفر سعي دارد با مبني قرار دادن بساطت مشتق به استدلال سهروردي اشكال كند؛ اما جدا از اشكالات عديده‌اي كه بر نظريه بساطت مشتق وارد است، سهروردي در فرض بساطت مشتق نيز اشكالاتي را بر تحقق خارجي وجود وارد نموده كه بايد به آن‌ها پاسخ گفت. علامه طباطبايي اصل استدلال سهروردي را غلط مي‌شمرد و در نتيجه هر گونه تلاش براي پاسخ‌گويي به آن را تأييد نوعي استدلال اشتباه در سنت فلسفي مي‌انگارد. استدلال مزبور و هر گونه استدلال زبان‌بنياد ما را به ورطه خلط حقيقت و اعتبار خواهد انداخت و به كلي نمي‌توان از مباحث اعتباري، تعهدات متافيزيكي انتظار داشت.
