ارزيابي تجربي فرمولاسيون زيست سازگار فسفوليپيدي پگيله حاوي اسانس گياه آويشن و تعيين خاصيت ضد قارچي سامانه نانويي

Experimental evaluation of biocompatible pegylated phospholipid formulation containing Thyme essential oils and evaluation of anti-fungal activity of nanoscale system

زمينه و هدف : اسانس آويشن به دليل دارا بودن موادي نظير فنليك تيمول و كارواكرول داراي اثر ضدقارچي، ضدانگلي و ضدباكتريايي قوي است. به منظور افزايش حلاليت، حفاظت در مقابل اكسيداسيون و تبخير و بهبود اثربخشي اسانس از درونگيري استفاده مي‌شود. اين مطالعه به منظور ارزيابي تجربي فرمولاسيون زيست سازگار فسفوليپيدي پگيله حاوي اسانس دو گونه گياه آويشن شيرازي و دنايي و تعيين خاصيت ضدقارچي سامانه نانويي گونه آويشن شيرازي انجام شد. روش بررسي : در اين مطالعه توصيفي آزمايشگاهي ليپوزوم‌هاي حاوي اسانس دو گونه گياه آويشن با روش هيدراتاسيون فيلم نازك تهيه شدند و بعد از كاهش اندازه، ذرات از نظر مورفولوژي، اندازه، پتانسيل زتا و برهمكنش شيميايي مشخصه‌يابي شدند. اثر نوع فسفوليپيد، اثر ميزان كلسترول و نوع گونه آويشن بر روي بازده بارگذاري بررسي شد. در نهايت خاصيت ضدقارچي سامانه حاوي اسانس گونه آويشن شيرازي از نظر سه شاخص حداقل غلظت كشندگي، حداقل غلظت بازدارندگي و قطر هاله عدم رشد بر روي قارچ تريكوفيتون منتاگروفيتس مورد بررسي قرار گرفت. يافته‌ها : اسانس آويشن با بازده بيش از 80 درصد درون ليپوزوم بارگذاري شد. فرمولاسيون بهينه متشكل از 10 درصد كلسترول و 90درصد فسفوليپيد فسفاتيديل كولين سويا به همراه 3 درصد پلي اتيلن گليكول و اسانس آويشن با غلظت 0.5mg/ml بود. ذرات، آنيوني و داراي ساختار كروي با اندازه كمتر از 100 نانومتر بودند. هيچگونه فعل و انفعال شيميايي بين ليپوزوم و اسانس يافت نشد. فرمولاسيون تهيه شده از نظر شيميايي پايدار بوده و به طور كلي اسانس ماهيت خود را درون سامانه حفظ نمود. سامانه دارويي- نانويي گونه آويشن شيرازي در مهار رشد قارچ تريكوفيتون منتاگروفيتس موثر بود. نتيجه‌گيري : تهيه فرمولاسيون بهينه ليپوزومي حاوي اسانس آويشن تحت تاثير نوع و مقدار فسفوليپيد و كاملاً مستقل از نوع گونه آويشن مورد استفاده بود. همچنين درونگيري باعث افزايش خاصيت ضدقارچي اسانس گونه آويشن شيرازي گرديد.

Background and Objective: Thyme essential oil is strong antifungal, anti-parasitic and antibacterial due to presence phenolic thymol and carvacrol. Encapsulation is used in order to increase the solubility, protection against oxidation and evaporation and also to improve the effectiveness of essential oils. This study was performed in order to loading Thymus essential oil (Thymus daenensis Celak and Zataria multiflora species) into liposomal vesicles and evaluation of antifungal activity of Zataria multiflora specie encapsulated with nano-systems. Methods: In this descriptive – laboratory study, liposomes containing Thymus essential oil- were prepared using thin film hydration method. After size reduction, nano-particle was characterized in term of morphology, size, zeta potential and chemical interactions. Effect of phospholipids types, cholesterol content and species of Thymus were investigated on encapsulation efficiency. Finally, the antifungal activity of essential oil of Zataria multiflora specie loaded liposome was evaluated the minimum fungicidal concentration, minimum inhibitory concentration and zone of inhibition against Trichophyton mentagrophytes. Results: Thymus essential oil loaded into liposome with over 80% efficiency. Optimal formulation contained of 10% cholesterol, 90% soybean phosphatidylcholine phospholipid with 3% of polyethylene glycol and also Thymus essential oil with concentration of 0.5 mg/ml. Nanoparticles were anionic with spherical shape and size less than 100 nm. There was no chemical interaction between liposomes and essential oil. Prepared formulation was chemically stable and the essential oil had not retained during encapsulation. Medicinal-nano system of Zataria multiflora specie was effective in inhibition of the growth of Trichophyton mentagrophytes. Conclusion: The preparation of optimal liposomal formulation containing Thymus essential oil is affected by the type and amount of phospholipid, and it was completely independent of the species of Thymus. Also, Encapsulation increases the anti-fungal activity of essential oil of Zataria multiflora.