بررسي و تحليل روايات بداء در امامت اسماعيل بن صادق (ع)

Investigating and Analyzing of the Badaa Narrations Regarding Imamate of Ismail Bin Sadiq

در مصادر شيعه، رواياتي درباره وقوع بداء نسبت به اسماعيل، فرزند بزرگ امام صادق (ع) وجود دارد؛ گروهي اين احاديث را دستاويزي براي فرقه سازي و گروهي، آنها را دستمايه تشكيك در اصل امامت شيعه قرار دادند، گروهي نيز براي انكار عقيده بداء به آنها استناد جستند، لذا اين پژوهش با روش توصيفي- تحليلي در پي پاسخ به اين سؤال بر آمد كه تحليل روايات بداء در امامت اسماعيل بن صادق (ع) چگونه است؟ جهت پاسخ به پرسش، روايات مربوط كه در مجموع هفت روايت بودند جمع آوري گرديده و در دو دسته روايات مصح و غير مصرح قرار داده شدند؛ مضمون روايات دسته اول، آشكارا به وقوع بداء در امامت اسماعيل دلالت داشتند كه گذشته از ضعف سند، محتواي آنها با ادله متعدد، نقد گرديد و ساختگي بودن آنها به اثبات رسيد. مضمون روايات دسته دوم، تصريحي بر وقوع بداء در امامت نداشتند. اين روايات نيز اگرچه داراي ضعف سند بودند ولي در صورتي كه مراد از آنها بداء در تصور مردم نسبت به امامت اسماعيل يا بداء در قتلش باشد و براي پذيرش ان ها مجدوز وجود ندارد

In Shi'a's book, there are narrations about the occurrence of Badaa in Isma'il, the great son of Imam Sadiq . A group has hanged these hadiths as a pretext for sectarianism, and other group has argued to these hadiths for doubting the basis of Shi'a Imamat a third group also referred to them for denying Badaa's belief. Therefore, this investigation with descriptive-analytic study sought to answer this question that what is the analysis of the narrations of the Badaa in Imamate Ismail bi Sadiq ? To answer the question related narratives (seven narratives) have been gathered and classified in two categories: specified and unspecified. The theme of the first category narratives clearly revealed the occurrence of the Badaa in the Imamate of Isma'il . Beyond the weakness of the document, their content was criticized by many reasons and they were identified as fake. The content of narratives of the second category did not indicate the occurrence of the Badaa in Imamate. These narrations also had a weakness in the document, but if they are meant to be in the people's view of the Imamate of Isma'il or Badaa in his killing, there is no difficulty in accepting them.