تحليل مطالعات شيعي لويي ماسينيون، بررسي ديدگاه‌ها و روش‌ها

An Analysis on Louis Massignon's Perspectives and Methodologies In His Shia Studies

لويي ماسينيون خاورشناس فرانسوي يكي از پژوهشگران برجسته و موج‌ساز در مطالعات شيعي بوده كه با بهره‌گيري از روش‌هاي علميT آثار و ديدگاه‌هاي ارزشمند و سودمندي از خود برجاي گذاشته است. پرسش مهم اين است كه ديدگاه‌ها و روش‌هاي علمي لويي ماسينيون در مطالعات شيعي او چه بوده است؟ گرچه برخي ديدگاه‌هاي ماسينيون داراي اشكال‌هاي علمي است اما مطالعات شيعي او بر پايه روش‌هاي علمي انجام شده است. اين نوشتار در پي آن است كه با بررسي ديدگاه‌ها، روش‌ها و همچنين رفتارهاي همدلانه او با مسلمانان و با رويكرد توصيفي-تحليلي به تحليل موضع‌گيري‌ها و ديدگاه‌هاي ايشان و ارتباط آن با روش‌هاي علمي آثار او بپردازد. لويي ماسينيون در اوايل زندگي علمي خود به صهيونيسم گرايش داشته، اما در دوره‌هاي بعد با آشكار شدن جنايات صهيونيستها به مخالفت شديد با اسرائيل پرداخته و براي دفاع از مسلمانان ستمديده الجزاير با دولت خود يعني فرانسه مخالفت كرده است. او درباره برخي مسائل مانند جانشيني رسول خدا (ص)، حديث غدير و معني كلمه مولي، برادري علي(ع) با پيامبر(ص) و باور به امامت در زيديه و اسماعيليه، همچنين در گزينشي عمل كردن بر اثر رويكرد شديد عرفاني- صوفي و ياد نكردن از مآخذ در برخي پژوهش‌ها دچار اشتباه و يا نقص علمي شده است. به نظر مي‌رسد اين ديدگاه‌ها با روش پديدارشناسي او همراه و هماهنگ بوده و در حقيقت روش او به گونه‌اي همدلانه بوده است نه اينكه به پشتيباني از دين اسلام و مذهب تشيع باور داشته باشد.

Louis Massignon was a French Orientalist who is regarded among the prominent researchers in Shi'a studies. He applied scientific methodologies in his works and his valuable perspectives. The raised question of the present paper is, "What were the methodologies and perspectives that Louis Massignon applied in Shi'a studies?” Although some of his viewpoints contains scientific mistakes, his studies were all based on scientific methodologies. Louis Massignon's viewpoints, methodologies and sympathetic introspection with Muslims are analyzed in the present paper by means of a descriptive – analytical approach in order to assess his judgments and their relations with scientific methodologies of his work. Louis Massignon had tendencies toward Zionism in his early scientific works, however later on when Zionists' criminality came to the light, he started opposing them severely. Even he stood against his own country's government to support oppressed Muslims of Algeria. Massignon's works suffer from some deficiencies and mistakes on several subjects such as succession of Prophet Muhammad (PBUH), the Hadith of Ghadir and the definition of the term 'Mawla', brotherhood between Imam 'Ali (AS) and Prophet Muhammad (PBUH) and Imamate in Zaydism and Isma'ilism. Moreover, other mistakes in some of his works included not mentioning the references and selective reading, which was because of having an extreme mystic-Sufi attitude. It seems that such viewpoints of Massignon were similar to those of his phenomenology approach. In fact, the methodology he applied was rather sympathetic introspection; he did not believe in supporting Islam and Shi'ism.