كليدواژه :
ناظم هروي , عناصر شعر , يوسف و زليخا , منابعِ روايت , روايتِ داستان
چكيده فارسي :
يوسف و زليخا از مشهورترين داستانهاي غنايي ادبيات سامي است كه در كتاب مقدّس و قرآن كريم نقل شده و در تاريخ ادبيّات فارسي بارها به نظم درآمده است. يكي از سرايندگان اين داستان ناظم هروي(م: 1081 ه.ق.) است كه منظومۀ او با روايت قرآن كريم واجد برخي تفاوت‌ها است. اين تفاوت به منشأ داستان در كتاب مقدّس و تأثيرپذيري مفسران و مؤلفان قصصالانبياء از آن و ورود اين عناصر به منظومههايي چون يوسف و زليخاي منسوب به فردوسي و جامي بر ميگردد كه بر شاعران ادوار بعد اثر گذاشتهاند. كثرت تصويرسازي، نوآوري در تصاوير، غلبۀ استعاره، وفور و تنوع تركيبات نوآيين و نزديكي به زبان رايج روزگار، از مهمترين ويژگيهاي يوسف و زليخاي ناظم هروي است كه در پيوند با روايت جذاب و قدرت شاعر در عرضۀ قصّه، آن را به يكي از موفقترين منظومه هاي غنايي تبديل كرده است. سؤال اصلي اين پژوهش كه به روش توصيفي ـ تحليلي و با استفاده از منابع كتابخانه‌اي انجام گرفته اين است كه ناظم هروي كيست و سرچشمۀ روايت متفاوت منظومۀ يوسف و زليخاي او از كجاست و ارزش‌هاي روايي، زباني و بلاغي اين منظومه چيست؟
چكيده لاتين :
Lyric poetry, which expresses human sentiments through a sensational dialect, manifests in Persian literature in a variety of forms and instances and embraces many subjects and themes as love, praise, description, lamentation, complain, etc. Numerous lyrical stories have occurred in the history of Persian literature, some with Iranian origins and some stemmed from Semitic or Islamic culture. The poems of Bijan-o-Manijeh and Weys-o-Ramin are examples of the first group that are rooted in Parthian era (Khaleghi Motlagh, 1980, p. 284-289), while Wargha-o-Golshah, Leily-o-Majnoon and Yusuf-o-Zuleikha represent the second group. The last example, Yusuf-o-Zuleikha, is a well-known lyrical story that comes from the Book of Genesis in The Bible. It is also narrated in the Yusuf Surah in the Holly Quran and has often been poeticized in Persian literature. Nazem Heravi is an 11th century (AH) poet whose Yusuf-o-Zuleikha, with more than five thousand couplets, is one of the best instances of the poetic story in the Persian literature. This study aims at introduction, criticism and analysis of Heravi’s Yusuf-o-Zuleikha. To this end, first Nazem Heravi and his works are discussed according to ancient references. Then his narration and the references of its components are reported and finally elements of his poem and his poetic art are discussed. The main study questions include:
