كمپلكس‌هاي پلي‌الكتروليتي: 1-معرفي و كاربرد

به تركيبات پليمري كه در pH خنثي داراي مجموعه‌اي از بارهاي مثبت و/يا منفي هستند، پلي‌الكتروليت گفته مي‌شود. بسياري از مواد به‌دليل داشتن گروه‌هاي يوني مثبت يا منفي روي سطح به‌عنوان پلي‌الكتروليت مورد توجه هستند. كمپلكس‌هاي پلي‌الكتروليتي (PEC) در اثر برهم‌كنش‌هاي الكتروستاتيك ميان دو يا چند پليمر با بارهاي مخالف تشكيل مي‌شوند. پليمرهاي استفاده‌شده براي تهيه كمپلكس‌هاي پلي‌الكتروليتي مي‌توانند داراي منشأ طبيعي يا سنتزي باشند. اكثر پژوهشگران بر اين عقيده هستند كه تشكيل PEC پديده‌اي آنتروپي‌محور است. رهايش يون‌هاي همراه با جرم مولكولي كم (يون‌هاي همراه با يون‌هاي باردار روي زنجير پليمري) همان نيروهاي مؤثر براي تشكيل PECها در محلول‌هاي آبي هستند و موجب افزايش آنتروپي سامانه مي‌شوند. از جمله مزاياي كمپلكس‌هاي پلي‌الكتروليتي زيست‌سازگاري زياد، زيست‌تخريب‌پذيري عالي، عدم سميت و هزينه و انرژي‌بري كم توليد آن‌هاست. عوامل مختلف مانند چگالي بار، جرم مولكولي، غلظت نمك، pH محيط واكنش، قدرت يوني و نسبت اختلاط در تشكيل كمپلكس‌هاي پلي‌الكتروليتي موثرند. در اين مقاله به خواص، سازوكار، برهم‌كنش‌هاي موثر بر تشكيل، مدل‌هاي مختلف تشكيل كمپلكس‌هاي پلي‌الكتروليتي، كاربردها و روش‌هاي مختلف سنتز آن‌ها پرداخته شده است. كمپلكس‌هاي پلي‌الكتروليتي به‌دليل رهايش كنترل‌شده دارو در بافت هدف، ماندگاري و تنظيم سرعت رهايش دارو، به‌عنوان حامل پليمري در سامانه‌هاي دارورساني بسيار مورد توجه هستند. همچنين از آن‌ها مي‌توان در رهايش ژن، واكسن و پروتئين، مهندسي بافت و ساخت غشا استفاده كرد.