تأثير شرايط عصاره‌گيري با امواج فراصوت بر عملكرد و خواص آنتي‌اكسيداني عصاره گياه رازيانه (Foeniculum vulgare)

Effect of ultrasound extraction conditions on yield and antioxidant properties of the fennel seed(Foeniculum vulgare) extract

در عصاره ­گيري به روش­ هاي متداول از جمله سوكسله نياز به صرف زمان طولاني و احتمال آسيب به تركيبات حساس به حرارت وجود دارد. در اين پژوهش روش مدرن فراصوت با روش متداول سوكسله در عملكرد و بررسي خواص آنتي­اكسيداني عصاره دانه رازيانه مورد مقايسه قرار گرفتند. در روش سوكسله از دماي 85 درجه سلسيوس و زمان 240 دقيقه و در روش فراصوت از دو سطح دما (40 و 60 درجه سلسيوس)، سه سطح زمان (15، 30 و 45 دقيقه) و سه سطح توان (100، 200 و 300 وات) استفاده گرديد. نتايج نشان دادند كه بيشترين ميزان عملكرد عصاره در (45 دقيقه، 60 درجه سلسيوس و 300 وات) برابر 79/8 گرم عصاره خشك در 100 گرم دانه رازيانه مشاهده گرديد كه اختلاف معني ­داري با روش سوكسله نداشت. همچنين 9/3 درصد عصاره خشك بيشتري در مقايسه با روش سوكسله استخراج گرديد. بيشترين ميزان تركيبات فنولي در ( 45 دقيقه، 60 درجه سلسيوس و 200 وات) به ميزان 15/3 ميلي­گرم در ميلي­ ليتر عصاره دانه رازيانه حاصل گرديد كه اختلاف معني­ داري با روش سوكسله داشت و باعث افزايش 8/50 درصدي تركيبات فنولي نسبت به روش سوكسله گرديد. بيشترين درصد مهار راديكال آزاد DPPH در (15 دقيقه، 60 درجه سلسيوس و 300 وات) معادل 88/98 درصد مشاهده گرديد كه اختلاف معني­ داري با روش سوكسله نداشت و روش سوكسله تنها باعث افزايش 18/0 درصد مهار راديكال آزاد در مقايسه با روش فراصوت گرديد كه در مقايسه با زمان و دماي پايين روش فراصوت بسيار ناچيز است و بدين ترتيب برتري روش فراصوت به اثبات رسيد.

Conventional extraction methods such as soxhlet, are time consuming and there is a risk of damage for heat-sensitive components. In this study, the new method of ultrasound and the conventional method of soxhlet were compared regarding to the yield and antioxidant properties of fennel seed extract. The soxhlet method conditions were temperature of85 °C, and duration of 240 minutes, while in ultrasound method the samples were examined at two temperatures (40 and 60 °C), three durations (15, 30 and 45 min) and three powers (100, 200 and 300 W). The results showed that the highest value of the extract yield, equivalent to 8.79 g dry extract/100 g of fennel seeds was obtained at 60 °C, 45 min and 300 W. There was no significant difference between soxhlet and ultrasound methods but ultrasound method caused an increase of 3.9 % than the soxhlet method. The highest amount of phenolic compounds equivalent to 3.15 mg/ml fennel seed extract was obtained at 60 °C, 45 min and 200 W, which was significantly different compared to soxhlet method and the ultrasound method caused an increase of 50.8 % of the phenolic compounds compared to the soxhlet. The percentage of DPPH free radical scavenging was highest at 60 °C, 15 min and 300 W, with 98.88% that there was no significant difference compared to soxhlet method and it only caused an increase of 0.18 % compared to the ultrasound method. Regarding to the time and low temperature, the superiority of the ultrasound method was proved.