كليدواژه :
ظاهرگرايي , سلفيه افراطي , تفسير سلفي , نفي تأويل , انكار مجاز , نفي نقش عقل
چكيده فارسي :
جريان سلفي در درون خود طيف‌هاي گوناگوني را در بر مي‌گيرد كه در اين ميان جريان سلفي افراطي با شعار پيروي از سلف، همواره با تفسير ظاهري از قرآن و سنت، اقدامات ناسنجيده خود را به نام دين توجيه مي‌كند. ظاهرگرايي، به معناي اعتبار هر گونه تفسير ظاهري و انكار تأويل‌هاي عقلايي، افراطي است و پذيرفتني نيست.
ظاهرگرايي سلفي، هرچند بيشتر در خصوص آيات متشابه و آيات صفات الهي نمود داشته است، ولي به تدريج و با تلاش رهبران فكري آن جريان، به‌ويژه ابن‌تيميه، به عنوان عنصر كليدي جريان سلفي افراطي در آمده است. اين پژوهش به روش توصيفي و تحليلي و با مطالعه و بررسي آثار تفسيري مفسران برجسته اين جريان، از جمله ابن‌تيميه، ابن‌قيم، ابن‌كثير، شنقيطي و ابن‌عثيمين به اين نتيجه مي‌رسد كه انكار تأويل ضابطه‌مند، نفي كاربردهاي مجازي در قرآن كريم و به طور كلي ناديده‌گرفتن نقش عقل در فهم قرآن، از جمله عناصر بسيار مهم ظاهرگرايي سلفيه افراطي در تفسير متون ديني، به‌ويژه قرآن كريم، است.
چكيده لاتين :
The Salafism movement within itself includes a variety of trends. In the meantime, the extremist Salafism movement, with the slogan of following the predecessors, always justifies its unbridled actions in the name of religion, with a formalistic interpretation of the Quran and Sunnah. Formalism under the meaning of authentication of formal interpretation and denial of rational esoteric interpretation (ta’wil) is extremist and unacceptable in itself. Salafi formalism albeit more represented in Mutashabeh (allegorical) verses and verses of Divine Attributes, gradually and with the efforts of its intellectual leaders, especially Ibn Taymiyyah, it has become a key element of the extremist Salafi movement. This research by using a descriptive and analytical method, and studying the interpretative works of the great commentators of this movement including Ibn Taymiyyah, Ibn Qayyim, Ibn Kathir, Shanghiti and Ibn al Uthaymeen concludes that the denial of the consistent interpretation, the refusal of figurative applications in the Holy Qur'an and, in general, ignoring the role of reason in understanding the Quran, are the most important elements of fundamental Salafi formalism in the interpretation of religious texts, particularly the Holy Qur'an
