ارزيابي اثر پرتوتابي الكترون بر ارزش تغذيه‌اي تفاله ي انگور قرمز در تغذيه نشخواركنندگان با استفاده ازروش‌هاي آزمايشگاهي و تكنيك كيسه‌هاي نايلوني

سابقه و هدف: مصرف مقادير بالاي تانن هاي متراكم از طريق جيره غذايي بسته به نوع و منبع آن و ميزان مقاومت دام، تأثير منفي بر توان مصرف خوراك، ضرايب گوارش پذيري و بازدهي توليد در نشخواركنندگان دارد. تاكنون روش هاي مختلفي با هدف كاهش فعاليت و غلظت تانن هاي متراكم در مواد خوراكي مورد استفاده در تغذيه دام مورد آزمون قرار گرفته اند. روش هاي مختلف پرتوتابي به عنوان عمل آوري هاي پاك و بدون آلودگي هاي شيميايي مطرح بوده و با كارايي انرژتيك بالاتري نسبت به ساير روش هاي عمل آوري، مي توانند جايگزين مناسبي براي بسياري از عمل آوري هاي مرسوم باشند. اين پژوهش در راستاي بررسي ميزان و سطح فعاليت تركيبات فنوليك و فراسنجه هاي مختلف ارزش تغذيه اي تفاله انگور قرمز پرتوتابي شده با امواج بيم الكتروني انجام شد. مواد و روش ها: تفاله انگور قرمز تهيه شده به صورت هوا خشك و دور از نور مستقيم آفتاب خشك شد. عمل آوري با الكترون در سه دز، 50 ،100 و 150 كيلو گري در مركز تابش پرتو فرآيند يزد وابسته به سازمان انرژي اتمي ايران با دستگاه بيم الكترون با استفاده از سيستم رودوترون انجام شد. پس از اندازه گيري مقادير تانن متراكم و تركيبات شيميايي مانند ماده خشك، پروتئين خام، خاكستر و الياف نامحلول در شوينده خنثي، از سه رأس گوساله نر اخته هلشتاين مجهز به فيستولاي شكمبه اي به منظور تهيه مايع شكمبه و انكوباسيون نمونه ها در آزمون تجزيه پذيري استفاده شد. انكوباسيون شكمبه اي نمونه ها در ساعات 2 ،4 ،6 ،8 ،12 ،24 ،48 ،72 و 96 ،در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي و در دو دوره آزمايش مجزا انجام شد. يافته ها: نتايج اين آزمايش نشان دهنده افزايش معني دار مقدار ماده خشك و الياف نامحلول در شوينده خنثي در تمامي سطوح عمل آوري و كاهش پروتئين خام در تيمارهاي 50 و 100 كيلوگري بود. كل تركيبات فنوليك، تانن كل، تانن متراكم آزاد، تانن متراكم متصل به پروتئين ها و ديواره سلولي و تركيبات فنولي رسوب دهنده پروتئين در اثر پرتوتابي با الكترون كاهش يافته و ميزان تجزيه پذيري پروتئين و ديواره سلولي، مقادير گاز توليدي در ساعات مختلف انكوباسيون و ميزان انرژي قابل متابوليسم نسبت به گروه شاهد افزايش يافت. پرتوتابي الكترون همچنين سبب افزايش مقدار كل اسيدهاي چرب فرار و ميزان متان توليدي نسبت به گروه شاهد شد. مقدار تجزيه پذيري مؤثر و بخش سريع تجزيه پروتئين نيز افزايش معنيداري نسبت به گروه شاهد نشان داد. نتيجه گيري: نتايج اين مطالعه نشان دهنده تفاوت در پاسخ تفاله انگور قرمز به سطوح مختلف پرتوتابي الكترون و لزوم انجام آزمون درونتني به منظور ارزيابي بهتر اثر فرآوري بود. بر اساس نتايج، بهترين پاسخ در تأثيرگذاري بر فراسنجه هاي ارزش غذايي در راستاي بهبود تخمير شكمبه اي، تجزيه پذيري پروتئين و ماده خشك و ميزان كاهش غلظت و فعاليت تركيبات فنولي، را ميتوان مربوط به سطح پرتوتابي با امواجي به شدت 100 كيلوگري دانست.