تحليل توازن آوايي در غزليات «سلطان ولد»

موسيقي شعر عامل جذابيت متون نظم است. اين عامل در غزل‌هاي «سلطان ولد» جلو‌ه‌اي ديگر دارد كه با عنوان توازن آوايي در قالب يادشده، نمود چشمگيري يافته است. شاعر با استفاده از توازن كمي در مبحث وزني و استفاده از وزن‌هاي مختلف، چاشني ضرب و آهنگ غزل‌هاي خود را افزايش داده است. سلطان ولد به كمك وزن دوري، جذبه و شور خاصي به غزل مي¬بخشد، تا جايي كه بيشترين بسامد وزن دوري را در استفاده از وزن تند و ضربي اين قالب شعري مشاهده مي¬كنيم. وي در كاربرد توازن آوايي كيفي، به انواع تكرار دست مي¬زند و با تكرار انواع صامت و مصوت‌هاي زبان فارسي، سعي در زيباسازي غزل¬هايش نموده است كه استفاده وي از مصوت بلند «آ» از بسامد بالايي برخوردار است و از مصوت كوتاه «ُ» در زمينه تكرار، كمترين بهره را برده است. سلطان ولد با استفاده از تكرار واكه و همخوان¬ها در آغاز و پايان واژگان، جلو‌هاي آهنگين به اشعارش مي¬بخشد كه اين بهره¬گيري شاعر از انواع تكرار در جايگاه قافيه از نمود بيشتري برخوردار است. بنابراين مي‌توان گفت كه سلطان¬ولد با بهره¬گيري از انواع توازن در بخش هم¬صدايي و هم‌حروفي با رعايت انواع همخوان‌ها، موسيقي خاصي به غزل¬هايش بخشيده است كه در زمينه¬‌هاي مختلف قابل بررسي است. اين پژوهش با روش تحليلي توصيفي صورت گرفته، كه ابتدا مباحث توازن آوايي را در غزل‌هاي سلطان¬ ولد شناسايي كرده، سپس ضمن تحليل هر يك از آنها، بسامد هر كدام را در قالب نمودارها و جداول مشخص نموده¬ايم.