ارائه مدلي براي ارزيابي و مقايسه نظام هاي ملي نوآوري: سنجش در 146 كشور و تحليلي بر وضعيت ايران

A Model for Evaluating and Comparing the National Innovation Systems in 146 Countries

امروزه نوآوري به يكي از مهم­ترين عوامل رشد اقتصادي پايدار كشورها تبديل شده و مدل­هاي مختلفي براي ارزيابي و مقايسه نظام ملي نوآوري كشورها وجود دارد. مقاله حاضر تلاش دارد با بررسي مدل­هاي ارائه‌ شده و با تأكيد بر ابعاد نظام­ ملي نوآوري، مدلي براي ارزيابي توان نوآوري در سطح ملي ارائه دهد. بنابراين ابتدا با انجام مطالعات كتابخانه ­اي و بررسي مدل­هاي مختلف، شاخص­ هاي مربوط به هر يك از كاركردهاي نظام نوآوري استخراج و پس از آن با برگزاري پانل خبرگان متشكل از پنج صاحب­نظر اين حوزه، شاخص ­هاي نهايي احصاء گرديد كه بر پايه آن مدلي با 7 عامل و 29 شاخص در غالب عوامل زمينه ­اي، ورودي، فرآيندي و خروجي محيط نوآوري، براي سنجش ميزان نوآوري در سطح ملي ارائه شد. در ادامه با استفاده از داده­ هاي استخراج‌شده از منابع مختلف بين­ المللي و روش تحليل عاملي تأييدي، ابعاد و مؤلفه‌هاي مدل مورد تأييد قرار گرفتند و سپس بر مبناي اين مدل، 146 كشور جهان از منظر نظام ملي نوآوري رتبه­بندي شدند كه نتايج آن با ساير مدل­هاي مشابه مقايسه گرديد. در نهايت نيز وضعيت ايران در هر يك از كاركردهاي هفت‌گانه (مرتبط با 7 عامل مورد اشاره) مشخص و بر مبناي آزمون t بر روي ميانگين امتيازات كشورها، نقاط قوت و ضعف نظام ملي نوآوري ايران تعيين و راهكارهايي جهت بهبود آن ارائه شده است.

In the recent years, innovation has become an important indicator of sustainable economic growth in most countries. Therefore, there are different models for evaluating and comparing the national innovation system of countries. This paper is out to represent a model for evaluating the effectiveness of innovation at the nation-wide level by the means of studying the models proposed around the world. For this purpose, a variety of models are studied and the key indicators of national innovation systems are identified. From these indicators, those which are indicated in at least five models are chosen and after interviewing with several elites in this area, the most important key indicators are specified. Using the finalized key indicators, a model including 7 factors and 29 indicators is developed in order to evaluate the amount of innovation at the nation-wide level. There are four groups of base, input, process and output factors. Furthermore, by the use of data’s from different international sources and the conformity factor Analysis method, the aspects and the factors of the model are verified. In the next step, 146 countries were ranked and compared by the use of this model. Finally in each of the 7 factors, Iran’s status was assigned and by the use of the T-Test on the average scores of all countries, the strengths and weaknesses of Iran’s national Innovation system were determined and suggestions for improvement were represented.