تعيين تنش برجا جهت بررسي آناليز پايداري چاه تحت شرايط همسان‌گردي عرضي

تنش‎هاي برجا فاكتوري كليدي است كه در بسياري از مسائل مرتبط با سنگ و در زمينه‎هاي مهندسي نفت نظير پايداري ديواره چاه و شكست هيدروليكي از اهميت بالايي برخوردار است. عمدتاً از روش‎هاي مستقيم كه پرهزينه و زمان‎بر هستند؛ جهت تخمين تنش‎هاي برجا استفاده مي‎شود. همچنين روش‎هاي مستقيم نتايج را محدود به عمق خاصي مي‎كنند كه نمي‎توان آن‎را به كل چاه تعميم داد. در اين مقاله از دو روش غيرمستقيم پركاربرد در تخمين تنش برجا يعني مدل مبتني بر مدول برشي و روابط پوروالاستيك در محيطي تحت شرايط همسان‌گردي عرضي، استفاده و نتايج مورد بحث و بررسي قرار گرفته‎اند. محاسبه پارامترهاي الاستيكي، مقاومت سنگ و تنش برجا بر اساس فرضيات هر روش براي يك چاه عمودي حفر شده در جنوب غربي ايران نشان داد روش مبتني بر مدول برشي روش پيشنهادي براي پيش‎بيني حداكثر تنش افقي است. در اين روش مقدار ضريب آكوستوالاستيك 0/52 در نظر گرفته شد. همين‎طور نسبت C66/C44 كمـتر از 3 است كه چندان قابل قبول نيست. تنش‎هاي برجاي به‌دست آمده با اين روش با مغزه‎ها كاليبره شده‎اند. هرچند اين روش رژيم گسلي منطقه را درست پيش‎بيني كرده ولي مقدار تنش با توجه به مدل مكانيكي ساخته شده كمتر از مقدار واقعي تخمين زده است و نتايج با نمودار كاليپر همخواني ندارد. اما مدل مكانيكي ارائه شده به‌وسيله روابط پوروالاستيك كه يك رويكرد بهتري در پيش‎بيني تنش برجا تحت شرايط همسان‎گردي عرضي داشته تطابق بهتري با نمودار كاليپر دارد و فواصلي كه دچار شكستگي برشي و كششي شده بخوبي نشان داده‌اند كه اين مي‎تواند به علت وجود لايه‎هاي شيلي درون سازند باشد.