طبقه بندي و تحليل باستان‌شناسانه اشياء سرخ‌دم لري

محوطه‌ي سرخ‌دم لري در  10 كيلومتري جنوب‌شرق شهر كوهدشت در استان لرستان واقع شده است‌. اين محوطه در سال 1317 ه‍.ش. و در جريان بررسي هيأت هلمز به‌سرپرستي اريك اشميت شناسايي و مورد كاوش قرار گرفت. براساس داده‌هاي باستان‌شناسي به‌دست آمده، محوطه داراي 3 لايه‌ي استقراري است؛ دوره‌ي اصلي استقراري در اين محوطه (لايه‌ي 2) شامل مجموعه معماري‌ بزرگي است كه «معبد» ناميده شده است. به‌هنگام كاوش بر سطح كف فضاهاي معماري، زير كف و داخل تعدادي از ديوارها، در مجموع حدود 1804 شئ كشف و ثبت شد. فراواني اشياء به‌دست آمده و تنوع فوق‌العاده‌ي آن‌ها بستر بسيار مناسبي براي مطالعه‌ي جامع اشياء مزبور و ارتباط آن‌ها با بناي مكشوف را فراهم ساخت. با وجود فراواني اشياي به‌دست آمده، تاكنون اين اشياء به‌صورت علمي معرفي و مطالعه نشده‌اند؛ لذا با توجه به اهميت موضوع، در اين پژوهش تلاش شده گونه‌شناسي و تحليل علمي در اين ارتباط صورت گيرد. پژوهش حاضر با رويكرد توصيفي و با تكيه به اطلاعات كتابخانه‌اي و بررسي ميداني صورت گرفته  و درپي پاسخ به پرسش‌هاي پيشِ‌رو است؛  آيا ساختمان محوطه‌ي سرخ‌دُم لري معبد است؟  آيا اشياي به‌دست آمده ماهيت آئيني و نذري دارند؟ از نظر گونه‌شناسي و جنس اشياء به‌دست آمده مفهوم خاصي را به‌نمايش مي‌گذارند؟ مطالعه‌ي صورت گرفته نشان مي‌دهد كه اشياء سرخ‌دم لري از نظر گونه‌شناسي شامل انواع: زيورآلات، مُهرها، سنجاق‌ها، ابزارآلات، ظروف، پيكرك‌ها، جنگ‌افزارها و اشياي متفرقه‌ي ديگر مي‌شود. از نظر آماري نيز زيورآلات بيشترين حضور را داشته و از نظر ماده مورد استفاده براي ساخت، مفرغ بيشترين حجم را به خود اختصاص مي‌دهد. همچنين مطالعه‌ي صورت گرفته بر روي جامعه‌ي آماري و توزيع و پراكندگي اشياء در داخل بنا، نشان مي‌دهد كه اشياء مورد بحث، ماهيت نذري داشته و بناي به‌دست آمده معبد مهمي براي طبقات مختلف جامعه به‌شمار مي‌آمده است و تاريخي از 1200 تا 700 ق.م. را پوشش مي‌دادند.