ارزيابي و تحليل آسايش حرارتي در حياط خانه‌هاي تاريخي شهر شيراز در دوره قاجاريه

فرآيند تغييرات اقليمي در بلندمدت مي‌تواند منجر به كاهش حضور افراد در فضاهاي باز و پناه بردن به فضاي بسته، خصوصاً در اقليم گرم‌وخشك، گردد. اين مسئله موجب كاهش سلامتي افراد در اثر افزايش درجه‌ي حرارت شده، و ميزان مصرف انرژي را در ساختمان‌ها به‌دليل استفاده‌ي طولاني‌مدت از فضاي بسته، بالا مي‌برد؛ بنابراين با توجه به نياز ارائه‌ي راهكارهاي اقليمي جهت بهبود كيفيت آب‌و‌هوايي فضاهاي باز و مقايسه‌ي آن با معماري بومي، اين پژوهش به‌دنبال سنجش سطح سازگاري حياط مركزي خانه‌هاي سنتي دوره‌ي قاجاريه با شرايط اقليمي در شهر شيراز است. به‌بياني اين سوال مطرح است كه، ويژگي‌هاي فيزيكي و محيطي همچون درصد فضاي باز، جهت‌گيري، زاويه‌ي ديد آسمان، پوشش گياهي، آب و مصالح مشخص، چگونه مي‌تواند در آسايش حرارتي و ميزان استفاده‌ي افراد از فضا تأثيرگذار باشد. از اين‌رو با هدف تعيين اولويت تأثيرگذاري مؤلفه‌هاي فوق تعداد 7 مورد از خانه‌هاي دوره‌ي قاجار در سطح شيراز انتخاب شده و با استفاده از نرم‌افزار ENVImet 4 basic كه جهت شبيه‌سازي سه‌بُعدي و سنجش شرايط خُرداقليم شهري مورد استفاده قرار مي‌گيرد، به سنجش سطح آسايش حرارتي برمبناي شاخص PMV پرداخته شده است. نتايج تحقيق حاكي از آن‌ست كه در حياط خانه‌هايي كه داراي كمترين ضريب ديد آسمان و مساحت هستند، سايه‌اندازي بيشتري ديده مي‌شود، كه در نتيجه‌ي شرايط آسايش حرارتي بيروني بهتري را براي ساكنين ايجاد مي‌كنند. همچنين جهت بهينه‌ي چرخش حياط حدود 27 درجه متمايل به جنوب‌غربي است؛ هرچند نبايد از فاكتورهايي از قبيل سايه‌اندازي درختان و تأثير رطوبتي حوض‌هاي آب در تلطيف هواي خُرداقليم حياط‌هاي مركزي چشم‌پوشي كرد. ضرايب به‌دست آمده از تحليل‌ها، نشان از همبستگي معناداري مابين «دماي متوسط تابشي» با «شاخص آسايش حرارتي PMV» در اقليم گرم‌و‌خشك شيراز دارد.