مطالعه و تحليل سكه هاي مكشوفه از محوطه وليران دماوند

سكه‌ها اسناد و مدارك ارزشمندي از تاريخ و فرهنگ و هنر و مذهب ايران در دوره‌هاي قبل و بعد از اسلام هستند كه در كاوش‌ها و مطالعات باستان‌شناسي جهت تاريخ‌گذاري داراي اهميت زيادي هستند. استفاده از اين اسناد بخش مهمي از مطالعات تاريخي ايران در دوره‌هاي اشكاني و ساساني را تشكيل مي‌دهند و همانند كتيبه‌ها و نقش برجسته‌ها بسياري از مسائل تاريخي را متبادر مي‌كند. در كاوش‌هاي باستان‌شناسي محوطه‌ي باستاني وليران آثاري از دوره‌هاي اشكاني و ساساني كشف گرديد. از مهم‌ترين يافته‌هاي كاوش در اين محوطه تعداد هفت سكه از گورستان مربوط به دوره‌ي اشكاني و هشت سكه از داخل معماري متعلق به دوره‌ي ساساني بود. از آنجايي‌كه سكه‌هاي دوره‌هاي اشكاني و ساساني داراي كتيبه و نقش‌هاي مختلفي هستند، مطالعه و خواندن آن‌ها مي‌تواند اطلاعات ارزنده‌اي درخصوص نام شاهان و شكل ظاهري آن‌ها، محل ضرب سكه‌ها، القاب و عناوين، مذهب و به‌طوركل تاريخ‌گذاري دقيق‌تري از محوطه ارائه دهد. پژوهش حاضر برمبناي مطالعه و خواندن سكه‌هاي مكشوف از كاوش‌هاي محوطه‌ي تاريخي وليران گذارده شده تا از اين طريق بتوان خلاء‌هاي علمي را درخصوص دوره‌هاي اشكاني و ساساني كه به‌واسطه‌ي عدم كاوش باستان‌شناختي در منطقه‌ي شمال فلات‌مركزي و به‌ويژه منطقه‌ي دماوند به‌وجود آمده را تا حدودي جبران كرد. اين پژوهش بـه روش توصـيفي و با تكيه بر كاوش‌هاي ميداني، مطالعات كتابخانه‌اي و با كمك از دانش زبان‌هاي باستاني جهت پاسخ به پرسش‌هايي همچون، گورستان اشكاني و قلعه‌ي ساساني محوطه وليران در زمان كدام يك از شاهان دوره‌هاي اشكاني و ساساني و به مدت چند سال مورد استفاده قرار گرفته است؟ سكه‌هاي مكشوف داراي چه ويژگي‌هايي و سبك‌شناسي آن‌ها چيست؟ به انجام رسيده است. نتايج حاصل از مطالعه‌ي سكه‌ها نشان مي‌دهد كه اشكانيان از دوره‌ي مهرداد دوم تا اُرد اول در حدود 100 سال اشكانيان از گورستان وليران جهت دفن اموات خود استفاده كرده‌اند و تقريباً پس از 500 سال وقفه‌، ساسانيان در زمان خسرو اول با ساخت قلعه‌اي در اين محل مستقر شده‌اند.