تجربه جواني و توليد فضاي اجتماعي: مردم‌نگاري انتقادي پرسه‌زني جوانان در فضاهاي شهري (مورد مطالعه: خيابان پاسداران شهر سنندج)

سيطره‌ي سرمايه‌داري بر زندگي روزمره و ميل آن به سامان دهي حيات عمومي/خصوصي همواره از رهگذر سازماندهي فضا تحقق يافته است. ازجمله فضاهاي سازماندهي شده فضاهاي شهري اند كه هويت يابي، لذت جويي، معناسازي و كلاً تعامل هاي روزمره‌ي افراد را تنظيم و كنترل مي كنند. در شهر سنندج خيابان پاسداران يگانه خياباني است كه داراي حال وهوايي متفاوت است. پژوهش حاضر كوشيده است تا اين توليد فضاي شهري را با تكيه بر دستگاه مفهومي لوفور و به‌كارگيري روش مردم نگاري انتقادي تحليل كند. براي انجام اين كار از چند مجرا وارد ميدان مطالعه شده ايم: مصاحبه‌ي عميق و فوكوس گروپ با پرسه زنان (جوانان ١٨-٣٠ سال)، مشاهده‌ي مستقيم فضا و مشاهده‌ي مشاركتي. تحليل تماتيك داده ها نشان گر آن است كه پراكتيس ها، قواعد و بازنمايي‌هاي فضايي حاكم بر اين خيابان از پرسه زنانِ جوان «سوژه هايي مدگرا» ساخته و عمل فراخواندن جوانان به پذيرش گفتار مصرف گرايي را با موفقيت انجام مي دهد. اين فضا با «اِعمال تدابير خُرد انضباطي» بر جوانان آنها را غرق در زندگي روزمره‌ي خياباني مي كند كه تماماً متناسب با قواعد خود فضا شكل گرفته است. جوانان در متن اين نوع ساختارها و سامانه‌هاي فرهنگي حاكم به عمل «نمايش جواني» (نمايش مردانگي و نمايش زنانگي) دست مي زنند؛ اما اين عمل گوياي هيچ گونه مقاومت راديكالي در برابر قواعد فضا نيست. به علاوه، اين نمايش جواني پيوندي ناگسستني با سن وسال جوانان دارد و همين نشان مي دهد كه «تجربه كردن زندگي» در اين فضا به هيچ رو دال بر گشودگي خود فضا نيست. آنچه بر اين فضا سيطره دارد ساختارهاي اجتماعيِ «مناسبات سرمايه » است كه به ميانجي ساختارهاي فرهنگي حاكم، تجربه جواني را توليد و بازتوليد مي‌نمايد.