رسانه هاي اجتماعي در كتابخانه هاي عمومي: شناخت كاربردها و موانع و مشكلات استفاده

Social Media in Public Libraries: Recognition of Applications, Obstacles and Problems of Use

هدف و زمينه: رسانه هاي اجتماعي با توجه به ويژگي تعاملي و رايگان بودن، به‌طور گسترده در كتابخانه‌ها قابل استفاده ­اند، زيرا وب 2.0 براي كتابخانه‌ها ابزاري در جهت ايجاد ارتباط دائم در هر زمان و همچنين آموزش فارغ از مكان و زمان را فراهم مي‌آورد. اما استفاده ها و در واقع كاربرد رسانههاي اجتماعي در كتابخانه هاي عمومي شامل چه مواردي است و چه موانع و مشكلاتي بر سر راه استفاده از اين ابزارها در اين كتابخانهها وجود دارد. لذا هدف اصلي پژوهش حاضر شناسايي كاربردهاي رسانه­هاي اجتماعي در كتابخانه­هاي عمومي و موانع و مشكلات استفاده از اين رسانه ها از ديدگاه كتابداران كتابخانه­ هاي عمومي استان كرمانشاه مي­باشد. روش: مطالعه حاضر به روش تحقيق كيفي و با استفاده از مصاحبه عميق انجام شده است. افراد مشاركت كننده 27 نفر از كتابداران كتابخانه­هاي عمومي استان كرمانشاه در پاييز سال 1394 بودند. نمونه گيري به روش هدفمند انجام گرفت و تا اشباع اطلاعات ادامه يافت. تحليل داده ها همزمان با جمعآوري اطلاعات با رويكرد تحليل موضوعي انجام گرفت. يافته ها: تحليل دادهها منجر به استخراج 47 زيرموضوع، 9 موضوع اصلي و دو مقوله كلي شامل كاركردها و موانع و مشكلات شد. در مقوله كاركردها 7 موضوع اصلي شناسايي شد كه عبارتاند از: انتشار، ارتباط و ارتقاء علمي، ارتقاي جايگاه، بهره وري خدمات و استفاده از كتابخانه، بهبود فرايندها، شناخت و جلب حمايت. در مقوله موانع و مشكلات نيز 2 موضوع اصلي موانع و مشكلات شخصي و موانع و مشكلات غير شخصي شناسايي شد. نتيجه گيري: با توجه به گستردگي و متنوع بودن دامنه ارائه خدمات كتابخانه هاي عمومي به اقشار مختلف و ناهمگوني مخاطبان اين كتابخانهها نسبت به ساير انواع كتابخانه ها، رسانه هاي اجتماعي كاربردهاي بسيار بيشتر و متنوعتري در كتابخانه هاي عمومي دارند و به دليل جامعه مخاطب و شرايط اقتصادي، فرهنگي و اجتماعي كتابخانههاي عمومي، موانع و مشكلات گوناگوني در استفاده از اين ابزارها در كتابخانه هاي عمومي وجود دارد. ليكن با حذف يا كاهش موانع و مشكلات، مي توان در راستاي دستيابي به اهداف كتابخانه هاي عمومي و ارتقاي سرانه مطالعه شهروندان از رسانه هاي اجتماعي به عنوان ابزاري قدرتمند استفاده بهينه اي برد.

Background and Aim: Social media because of its interactive nature and the fact that it is being free of charge is widely used in libraries. Web 2.0 is a tool that offers permanent connection every time and offers educational programs without limitations of place and time. But what is included in social media application in public libraries and what obstacles and problems are there in the way of using these tools in libraries. So, the main objective was to survey librarians’ viewpoints in Kermanshah on social media and obstacles that exists in its use. Method: This is a qualitative research using insightful interviews. 27 librarians in Kermanshah public libraries took part in the study. Sampling was done in a systematic method and continued until the saturation of information. Data analysis was done with information gathering in a subject analysis approach. Results: Data analysis leading to extraction of 47 sub-subjects, 9 main subjects and two general categories including: Applications, obstacles and problems. 7 main subjects identified in category of applications: Publication, scientific connection and promotion, position promotion, utilization of services and use of library, improvement of processes, recognition and gaining of support. Also, in the category of personal problems, obstacles and non-personal problems two main subjects were identified. Conclusion: Due to the immensity and diversity of public libraries services for divergent users, social media have an additional and diverse applications. Also, because of socio- economic, cultural and social conditions in public libraries, there are numerous obstacles in use of these tools. However, with the exclusion of obstacles - in reaching the objectives of public libraries - promotion of citizens' per study could optimize applications of social media as a influential tool