بررسي انتشار بحران‌هاي ارزي در اقتصاد ايران

يكي از مشكلات اساسي در نظام پولي بين‌المللي، وقوع هر از چندگاه بحران‌هاي ارزي در كشورهاي مختلف جهان مي‌باشد. با توجه به هزينه‌هاي سنگين اين بحران‌ها بر اقتصاد كشورها، طراحي مدل‌هايي جهت بررسي اين هزينه‌ها و چگونگي انتشار بحران‌هاي ارزي در اقتصاد مي‌تواند از اهميت بالايي برخوردار باشد. به همين منظور، اين پژوهش تلاش نمود تا با به‌كارگيري رويكرد آزمون كرانه‌ها و نيز داده‌هاي فصلي اقتصاد ايران طي دوره زماني 01: 1395-1: 1367 و با استفاده از يك مدل هشدار زودهنگام با متغير وابسته پيوسته، به بررسي هزينه‌هاي ضمني وقوع بحران‌هاي ارزي و نحوه انتشار اين بحران‌ها در اقتصاد ايران بپردازد. بر اساس نتايج حاصل از اين مطالعه، از يك طرف، افزايش در نسبت مطالبات بانك مركزي از دولت به پايه پولي و نسبت مطالبات بانك مركزي از بانك‌ها به پايه پولي و از طرف ديگر، كاهش در رشد توليد صنعتي، رشد درآمدهاي ارزي حاصل از صادرات نفت، نسبت درآمدهاي ارزي به دست آمده از صادرات نفت به دارايي‌هاي خارجي بانك مركزي و نسبت وام به سپرده بانك‌ها اثرات تشديد‌كننده‌اي بر انتشار بحران‌هاي ارزي در اقتصاد ايران داشته‌اند. علاوه بر اين، تشديد تحريم‌هاي همه جانبه نفتي و بانكي از فصل دوم سال 1391 نيز منجر به افزايش معني‌دار انتشار بحران‌هاي ارزي در اقتصاد ايران شده است. در اين شرايط، سياستگذاران اقتصادي كشور مي‌توانند با تقويت درآمدها و منابع ارزي و تنوع‌بخشي به منابع تأمين ارز كشور، حمايت از افزايش توليدات صنعتي، كنترل سهم اعتبارات اعطايي بانك مركزيبه دولت و بانك‌ها در پايه پولي و نيز كمك به افزايش توان پرداخت وام و بهبود عملكرد نظام وام‌دهي بانك‌ها، ضمن كمك به جلوگيري از وقوع احتمالي بحران‌هاي ارزي، از انتشار يك چنين بحران‌هايي در اقتصاد كشور جلوگيري نمايند.