بررسي و تحليل شگرد احتجاج در كلمات قصار امام علي(ع)

كاربردشناختي زبان، در جهت ايجاد انگيزه ارتباطي معين بين طرفين به بررسي كلام ميان متكلم و مخاطب مي‌پردازد و از جمله جريان‌هايي است كه در علم زبان‌شناسي نوين از جايگاه ويژه‌اي برخوردار است. در اين ميان «احتجاج» فرايندي ارتباطي زباني است كه متكلم در راستاي تغيير نگرش و ديدگاه‌هاي مخاطب آن را به كار مي‌گيرد و در جهت اهداف موردنظر، انديشه‌ي وي را به تكاپو وا‌مي‌دارد و در اين فرايند از فنون و شيوه‌هاي گوناگوني بهره مي‌گيرد. در اين جستار نگارندگان برآنند تا قابليت شگرد احتجاج را در برخي از كلمات قصار امام علي(ع) واكاوي و تحليل نمايند و در پايان جدول و نموداري از فراواني استراتژي­هايي كه با جنبه احتجاجي در كل كلمات قصار به‌كار گرفته شده ارائه دهند. نتايج پژوهش نشان از آن دارد كه امام علي(ع) با حفظ قوانين تطور زبان، در جهت اقناع و متقاعدسازي مخاطب خويش، از انواع استراتژي‌هاي زباني بلاغي بهره برده و به‌صورت هنرمندانه، مفاهيم اخلاقي، عبادي، اعتقادي، اجتماعي و تربيتي موردنظر خويش را در قالب مناسب­ترين واژگان مطرح مي‌نمايد. ديگر اينكه گاه در كلام حضرت(ع) درهم‌تنيدگي استراتژي‌هاي زباني و بلاغي ديده مي‌شود كه نمايانگر توانش زباني و كاربردشناختي وي است.