تاثير گوگرد عنصري و باكتري تيوباسيلوس بر برخي از ويژگي هاي شيميايي خاك و جذب عناصر غذايي توسط گياه ذرت (Zea mays L.)

پايين بودن قابليت دسترسي به عناصر غذايي در خاك هاي آهكي يكي از مهمترين عوامل بروز كمبود آنها در گياهان مي باشد. لذا ارائه راهكارهاي مديريتي با هدف افزايش قابليت دسترسي به عناصر غذايي توسط گياهان ضروري مي باشد. در اين راستا پژوهش حاضر با هدف بررسي تأثير گوگرد عنصري همراه با باكتري تيوباسيلوس بر برخي از ويژگي هاي شيميايي خاك ( pH ، هدايت الكتريكي، فسفر، گوگرد، روي و آهن قابل7/4) برنامه ريزي شد. براي اين منظور آزمايشي شامل چهار تيمار مصرف گوگرد عنصري (صفر، 500،250 ، و 1000 كيلوگرم در هكتار) همراه با باكتري تيوباسيلوس، در سه تكرار و در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي، در چهار مزرعه با مقدار گوگرد 7،13، 18و27 ميلي گرم در كيلوگرم خاك)، در مناطق مختلف استان كرمانشاه(چغا نرگس، ايستگاه ،79 ، قابل جذب متفاوت تحقيقاتي ماهيدشت، نجف آباد و قمشه) و در سال زراعي 1394-95 ، اجرا شد. نمونه برداري از خاك در دو مرحله از رشد ذرت )شش تا هفت برگي و قبل از ظهور گل هاي نر( و پس از برداشت آن انجام شد. نتايج نشان داد كه در تمام خاك هاي مورد آزمايش، تأثير مقادير مختلف گوگرد عنصري همراه با باكتري تيوباسيلوس بر كاهش pH خاك، افزايش هدايت الكتريكي، فسفر، گوگرد، آهن و روي قابل استفاده خاك در مرحله شش تا هفت برگي، قبل از ظهور گلهاي نر و پس از برداشت ذرت در مقايسه با تيمار شاهد در مزارع چغانرگس، ايستگاه تحقيقاتي ماهيدشت اختلاف معني داري در سطح يك درصد(P 0.01)در نجفآباد و قمشه در سطح پنج درصد (P 0/05)وجود داشت. كمترين مقدار pH خاك و بيشترين مقدار هدايت الكتريكي، فسفر، گوگرد، آهن و روي قابل استفاده در تمام مزارع آزمايشي در مرحله قبل از ظهور گلهاي نر و با مصرف 1000 كيلوگرم گوگرد عنصري در هكتار مشاهده شد. به طوريكه pH خاك چغانرگس، ايستگاه تحقيقاتي ماهيدشت، نجف آباد و قمشه به ترتيب 0/62 و 0/24 ،0/33 ،0/60 نسبت به شاهد كاهش يافت. هدايت الكتريكي نيز 0/70و 0/69 ،0/91 ،1/01 به ترتيب 62 ،2/51 ،2/ 2 و روي قابل استفاده 0/51،0/58، 0/34،0/18 آهن فسفر ميلي گرم در كيلوگرم خاك نسبت به شاهد به ترتيب در خاك هاي مذكور افزايش يافت. پس از برداشت محصول، به علت كاهش مقدار اكسيداسيون گوگرد و ظرفيت بافري، pH خاك و عناصر غذايي به طور تدريجي به مقدار اوليه نزديك شدند. همچنين با مصرف گوگرد عنصري مقدار جذب عناصر غذايي (نيتروژن، فسفر، گوگرد، آهن و روي) به طور معني داري در دانه ذرت در هر چهار مزرعه افزايش يافت و بيشترين مقدار جذب اين عناصر با مصرف1000 كيلوگرم گوگرد عنصري در هكتار همراه با باكتري تيوباسيلوس بود.