مطالعه ميكرومورفولوژي اشكال گچ و كربنات كلسيم و كاني شناسي رس در خاك هاي با مواد مادري مختلف در جنوب استان گيلان

خاك‌هاي گچي و آهكي بخش مهمي از خاك‌هاي مناطق خشك و نيمه خشك جنوب استان گيلان را شامل مي‌شود. اين مطالعه به منظور بررسي اشكال گچ و آهك در خاك‌هاي اراضي تپه ماهوري منطقه علي‌آباد استان گيلان توسط مقاطع نازك ميكروسكوپي خاك انجام شد. نمونه‌برداري خاك به صورت كلوخه دست نخورده هوا خشك از مواد مادري گچي نمكي و آهكي، با سه تكرار از دو موقعيت شيب (شيب‌پشتي و پاي‌شيب) و عمق سطحي (20-0 سانتي‌متر) و زيرسطحي (40-20 سانتي‌متر) انجام گرفت. نتايج نشان داد كه خاك‌هاي گچي نمكي كلاس بافتي سنگين‌تري در مقايسه با خاك‌هاي آهكي داشتند. نتايج ميكرومورفولوژي نشان داد كه تعداد حفرات كانال و محفظه و فضولات حيواني در خاك‌هاي آهكي بيشتر است كه به علت وجود حفرات درشت‌تر و فعاليت بيولوژيكي بيشتر است. عوارض ميكرومورفولوژي در خاك‌هاي گچي نمكي شامل اشكال صفحات در هم قفل شده گچ، بلورهاي عدسي شكل، پندانت گچي، پُرشدگي گچ به صورت متراكم كامل و غيركامل و غيرپيوسته پراكنده در حفرات و هايپوكوتينگ آهن و منگنز و در خاك‌هاي آهكي شامل فضولات جانوري، نودول آهن هالو ، قطعات سنگي (ليتوريليكت)، ندول آهك ميكريتيك، مخلوط گچ و آهك به صورت پندانت و انواع اشكال پدوژنيك كلسيت به صورت ستوني، خوشه‌اي، سوزني و اسپاريتيك مي‌باشد. بخش ريز در هر دو خاك عمدتاً داراي بي‌فابريك كريستاليتيك و گاهي استيپل اسپكلت و نامشخص (ايزوتيك) مي‌باشد. شاخص تكاملي ميكروموفولوژي خاك (مسيكا) نيز نشان داد كه هر دو نوع خاك داراي تكامل ضعيف بودند. نتايج كاني‌شناسي رس نشان داد كه كاني‌هاي غالب در دو ماده‌مادري كلريت، ايليت، ورميكوليت، اسمكتيت و كاني‌هاي مخلوط مي‌باشد. همچنين حضور كاني پالي‌گورسكايت در خاك‌هاي گچي نمكي از موارد اختلاف بين اين دو خاك است.