كشف و فهم الزامات و بايسته‎هاي نظام‌سازي قرآني در جامعه اسلامي

حكمراني اسلامي در عصر حاضر و در مقام پاسخگويي به انديشه‎هاي رقيب و جهت احتراز از سعي و خطا و آزمون‎هاي محتمل‎البطلان، چاره‎اي جز نظام‎سازي مبتني بر معارف وحياني ندارد. اگر اين مهم انجام نگيرد، كارآمدي نظام اسلاميِ متكي بر فقه شيعي و تئوري ولايت‌ فقيه به خطر خواهد افتاد. در معارف وحياني نيز محوريت با قرآن است، لذا نظام‎سازي قرآني، ضرورتي است كه در اين زمان بيش از هر زمان ديگر احساس مي‎شود. اين تحقيق به دنبال نيل به فهم صحيح از نظام‎سازي قرآني، متكي بر رويكردهايي است كه تا به امروز از ناحيه خبرگان اين حوزه اتخاذ شده است. مدعاي نگارندگان آن است كه چنانچه گفتمان صائب از نظام‎سازي در ميان نخبگان علمي فراگير نشود، انتظار از تحقق نظام‌سازي قرآني غير واقعي خواهد بود.اين پژوهش با تكيه ‌بر مطالعات كتابخانه‎اي، ابتدا متكفل جمع‎آوري داده‎هاي ناظر به رويكردهاي مختلف نظام‌سازي شد. سپس بر مبناي رويكرد كيفي و برگزاري مصاحبه‎هاي عميق نيمه‎ساختاريافته از خبرگان حوزه نظام‎سازي، داده‎هاي اوليه را تكميل و فضا را مهيا نموده تا بر اساس نظريه داده‎بنياد و مبتني بر رهيافت «استراوس» و «كوربين»، چارچوب مفهومي نظام‎سازي قرآني استخراج شود. در مرحله بعد و به‌منظور اولويت‌بندي مؤلفه‌هاي الگوي مذكور متكي بر رويكرد كمي و با استفاده از تكنيك TOPSIS و نظرات مجدد خبرگان، اولويت‌بندي و اصلاح شد. در نهايت عرصه‎هاي مختلف نظام‎سازي به نظام‎پژوهي (نظام‎شناسي ناظر به تكوينيات، نظام‎يابي ناظر به تشريعيات و نظام‎سازي ناظر به اعتباريات) و نظام‎گزاري (ناظر به عرصه اجرا) تفكيك شده است.