واكاوي نسبت مشروعيت و بيعت در حكومت علوي

يكي از سؤالات اساسي كه هر نظريه سياسي ملزم به پاسخگويي آن است، مشروعيت يا حقانيت حكومت است؛ بدين معنا كه مشروعيت حكومت از چه منبعي نشأت مي‌گيرد؟ زيرا هر حكومتي براي شكل گيري و بقا، نيازمند مشروعيت است. مشروعيت هر نظامي در صورتي كه معقول و مستحكم باشد، بر كارآمدي آن تأثير بسزايي دارد. اكنون با توجه به اهميت و نقش مشروعيت و تلاقي آن با امر بيعت يا مقبوليت در رفتار سياسي مردمان عصر امير مؤمنان علي، ضروري است تا اين موضوع واكاوي و نسبت اين دو با هم بررسي گردد. اين پژوهش با روش توصيفي ـ تحليلي و مبتني بر ساختار مطالعات سياسي در حوزه مشروعيت به اين نتيجه دست يافت كه از ديدگاه امير مؤمنان علي، مشروعيت حكومت مستند به اراده خداوند متعال است و انتخاب يا اقبال مردم به عنوان بيعت، در مقام فعليت بخشيدن به حكومت مؤثر است. لذا بيعت در مشروعيت بخشي دخالتي نداشته و در آن دوره از تاريخ،  مبتني بر ساختار سياسي جامعه عربي است. در حكومت علوي، هر چند بيعت امري لازم و ضروري است، اما در واقع مؤيد قابليت مردم براي تأييد و پشتيباني حكومت ديني است و موجد حقانيت آن نيست.