رهيافت ارزيابي مشاركتي روستايي: چالش ها و انتقادات

ارزيابي مشاركتي روستايي، روشي متمركز جهت نشان دادن ظرفيت هاي محلي جوامع براي حل مسائل موجود و همچنين رويكردي براي به گوش رسانيدن صداهاي خاموش اقشاري از جامعه است كه به دلايل گوناگون در حاشيه مانده اند. اين رويكرد در وهله نخست با نقد پروژه هاي توسعه گرا كه بر مشاركت ابزاري تاكيد داشته و ناشي از ديدگاه هاي «علم گرا» و رويكردهاي از «بالا به پايين» توسعه مي باشند و سپس با انتقاد از روش هاي كمي و حتي كيفي تحقيق اجتماعي مطرح گرديد. پروژه هاي ارزيابي مشاركتي روستايي با چنين رويكردي از دهه 1990 و براساس ديدگاه هاي رابرت چمبرز به عنوان بنيانگذار اين روش مورد اجرا واقع شده اند ليكن از همان ابتدا با انتقاداتي رو به رو بوده كه اينك با گذشت حداقل بيش از دو دهه همچنان به عنوان چالش هايي اساسي مطرح اند. تجربه هاي اجرايي اين روش در ايران به مراتب قدمت بسيار كمتري دارد و اين در حالي است كه تا كنون به صورت مستقل به چالش هاي پيش روي آن پرداخته نشده است؛ با توجه به اين امر، در اين مقاله درصدد خواهيم بود تا به مهمترين اين چالش ها با تقسيم بندي آنها در سطوح مختلف فرهنگي، اجتماعي، سياسي، سازماني و آكادميك اشاره نماييم.