بررسي عقايد جريانات سلفي جهادي بر اساس عامل هويت

Studing the ideas of the jihadi Salafist currents based on the identity factor

سلفيت به‌صورت يك جريان فكري و مذهبي و با رويكردي انتقادي در پهنه جهان اسلام شكل گرفت، اما پس از مدتي از نظر فكري و ايدئولوژيك دچار چنددستگي شد.گروهي از سلفي‌ها تحت تأثير افكار و عقايد اشخاصي چون سيد قطب، به سلفيت جهادي روي‌آورند. جريان سلفي جهادي گونه‌اي از سلفي‌ها هستند كه ضمن اعتقاد به لزوم پيروي از اصول اسلام، تأكيد ويژه‌اي بر جهاد به‌عنوان يكي از اركان دين اسلام دارند. سلفي‌هاي جهادي فقط پيروان اصول و مباني خود را مسلمان واقعي دانسته و افراد، گروه‌ها و مذاهبي كه مباني آنان را نمي‌پذيرند را تكفير كرده و براي مقابله سخت و خشن با آنان برمي‌آيند. مي‌توان علل و عوامل مختلفي همچون عوامل سياسي، اجتماعي يا هويتي را در افكار، عقايد و اقدامات سلفيت جهادي مؤثر دانست. نظر به اينكه تاكنون پژوهشي در راستاي تأثير عامل هويت بر عقايد جريان سلفيت جهادي صورت نپذيرفته؛ بنابراين، اين پژوهش بر اين مسئله تمركز دارد. پرسش اصلي پژوهش اين است كه عامل هويت چه تأثيري بر عقايد جريان‌هاي سلفي جهادي در سطح جهان اسلام دارد. يافته‌هاي اين تحقيق به شيوه توصيفي-تحليلي نشان مي‌دهد كه جريانات سلفي جهادي در جهان اسلام، تعاريفي بسيار ضيق از «ما»ي هويتي در كنار تعريف بسيار فراخ از «ديگري» هويتي ارائه داده و به تنش‌ها در جهان اسلام دامن مي‌زنند. همچنين اين گروه‌ها عامل عقب‌ماندگي و تحقير جهان اسلام را نفوذ فرهنگ و هويت غربي و مفاهيم برآمده از آن مي‌دانند و به اين دليل مقابله با جهان غرب را بر خود واجب مي‌دانند.

Salafism was formed as a religious and intellectual current with a critical approach in the Islamic world, but after a while, the flow of Salafism was torn ideologically to several parts. Jihadi Salafists only accept the followers of their principles as real Muslims, and excommunicate those individuals, groups, and religions who do not accept their foundations, and seek to deal with them in the hard and violent way. Various factors such as political, social or identity are effective in the thoughts, beliefs and actions of the jihadi Salafist. In this regard, the main question of the research is how the identity factor influences the ideas of the jihadi Salafism currents in the Islamic world. Indeed, the ideas of the jihadi Salafist and its widespread propaganda in the Islamic world, give rise to very deficient definitions of "our" identity along with a very broad definition of "other" identity and tensions in the Muslim world. They also consider the retardation and humiliation of the Islamic world as a result of the influence of Western culture and of the concepts derived from the West, and therefore it is incumbent on them to confront the West.