پديد آورندگان :
محمدي كشكا، فائزه دانشگاه تربيت مدرس - گروه زراعت، تهران , پيردشتي، همت اله دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي ساري - پژوهشكده ژنتيك و زيست فناوري كشاورزي طبرستان - گروه زراعت , يعقوبيان، ياسر دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي ساري - پژوهشكده ژنتيك و زيست‌فناوري كشاورزي طبرستان
كليدواژه :
شبه ميكوريز , طارم هاشمي , عملكرد بيولوژيك , عملكرد شلتوك , كلروفيل
چكيده فارسي :
حفظ محيط زيست و توليد محصولات كشاورزي سالم از اهداف كشاورزي پايدار مي‌باشد. در اين زمينه، استفاده از ريز جانداران افزاينده رشد جهت كاهش نهاده‌هاي شيميايي مي‌تواند مفيد باشد. بنابراين، آزمايشي به‌صورت طرح كرت‌هاي خردشده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در شرايط مزرعه زارعين در شهرستان قائم‌شهر، استان مازندران، در سال 1394 انجام شد. تيمارهاي مورد بررسي شامل سه سطح كود فسفر (صفر (شاهد)، 50 و 100 كيلوگرم در هكتار از منبع سوپر‌فسفات تريپل) و روش مايه‌زني توأم قارچ‌هاي T. virens و P. indica در چهار سطح (شاهد، تلقيح بذر، تلقيح نشاء و تلقيح توأم بذر و نشاء) بودند. نتايج آزمايش حاكي از تأثير مثبت و معنيدار قارچ‌ها بر صفات مورفوفيزيولوژيك و عملكرد شلتوك گياه برنج در هر سه سطح كودي بود. براي نمونه در شرايط كود فسفر صفر، 50 و 100 كيلوگرم در هكتار، مايه‌زني به روش تلقيح بذر باعث افزايش معنيدار تعداد خوشه در بوته (بهترتيب حدود 33، 19 و 40 درصد)، تعداد دانه پر در بوته (بهترتيب حدود 21، 45 و 58 درصد)، عملكرد بيولوژيك (بهترتيب حدود 31، 6 و 18 درصد) و عملكرد شلتوك (بهترتيب حدود 37، 48 و 43 درصد) گياه برنج شد. مايه‌زني قارچ‌ها با روش‌هاي تلقيح بذر، تلقيح گياهچه و تلقيح توأم بذر و نشاء نيز عملكرد شلتوك را بهترتيب حدود 48، 53 و 53 درصد در سطح فسفر 50 و حدود 43، 44 و 15 درصد در شرايط مصرف 100 كيلوگرم در هكتار افزايش داد. به‌طور كلي، نتايج اين آزمايش نشان داد كه هر سه روش مايه‌زني قارچ‌ها در سطوح صفر، 50 و 100 كيلوگرم در هكتار كود فسفر مصرفي، باعث بهبود عملكرد شلتوك برنج شدند، كه مي‌توان علت اين نتيجه را با بهبود صفات مورد بررسي از جمله تعداد خوشه در بوته و عملكرد بيولوژيك مرتبط دانست. درمجموع، كاربرد هم‌زمان ريزجانداران مورد مطالعه و كود شيميايي فسفر اثر افزايشي بيشتري نسبت به كاربرد جداگانه كود شيميايي فسفر به همراه داشت.
چكيده لاتين :
Environmental protection and safity of agricultural products are two major goals in sustainable agriculture. Hence, using plant growth promoting rhizobacteria may be effective to reduce chemical inputs. Therefore, a field split plot experiment based on a randomized complete block design (RCBD) was conducted at Ghaemshahr, Mazandaran Province in 2015. Treatments were consisted of three levels of phosphorus (P) fertilizer (0 or control, 50 and 100 kg.ha-1 as triple super phosphate) and coinoculation of rice seed and seedling with Trichoderma virens and Piriformospora indica fungi with four levels (uninoculated control, inoculation of seed or seedlings and seed + seedlings inoculation). Results indicated that inoculation with these fungi significantly and positively affected the morpho-physiological traits and paddy yield of rice plant in all P levels. When, 0, 50 and 100 kg.ha-1 was applied, seed inoculation resulted in significant increase of panicle number per plant (33, 19 and 40 percent, respectively), filled seeds per plant (21, 45 and 58 percent, respectively), biological yield (31, 6 and 18 percent, respectively) and paddy yield (37, 48 and 43 percent, respectively). Also, fungi inoculation of rice seeds, seedlings and seeds + seedlings improved paddy yield up to 48, 53 and 53 percent and 43, 44 and 15 percent when 50 and 100 kg.ha-1 of P was applied, respectively. In general, results indicated that all three methods of fungi inoculation had positive effect on rice plants under all P levels, which could be related to those fungi ability to improving the parameters under study such as panicle number per plant and biological yield. In conclusion, the positive effects of using both microorganisms and P were more pronounced than using P alone.
