بررسي تطبيقي تعيين‌كننده‌هاي استفاده از روش‌هاي پيش‌گيري از حاملگي در مناطق شهري و روستايي شهرستان ايلام

Comparative study of the determinants of contraceptive use in urban and rural areas of Ilam district

به موازات كاهش تمايلات و ايده‌آل‌هاي فرزندآوري زنان، تقاضا براي استفاده از روش‌هاي پيش‌گيري از حاملگي افزايش مي‌يابد. هدف از اين مقاله بررسي شيوع كاربرد روش‌هاي پيش‌گيري از حاملگي و تعيين‌كننده‌هاي آن در ميان زنان همسردار 49-15 سالۀ ساكن در مناطق شهري و روستايي شهرستان ايلام است. داده‌ها از يك پيمايش مقطعي كه در تير ماه 1393 بر روي نمونه‌اي بالغ بر 724 خانوار انجام شد اقتباس شده است. روش نمونه‌گيري، تركيبي از روش‌هاي خوشه‌اي چند مرحله‌اي، تصادفي و تصادفي سيستماتيك است. نتايج از شيوع گستردۀ استفاده از روش‌هاي پيش‌گيري از حاملگي در ميان زنان شهري و روستايي حكايت دارد. در هنگام بررسي، 81/8 درصد زنان در هر دو نمونۀ شهري و روستائي از يكي از روش‌هاي پيش‌گيري از حاملگي استفاده مي‌كردند. استفاده از روش‌هاي مدرن پيش‌گيري از حاملگي در ميان زنان شهري از عموميّت بيش‌تري در مقايسه با زنان روستائي برخوردار است (75/7 در مقابل 70/7 درصد). تحليل‌هاي چند متغيّره نشان داد در مناطق شهري شمار فرزندان در قيد حيات و هزينه‌هاي پيش‌گيري از حاملگي (18/8 درصد) و در مناطق روستائي شمار فرزندان ايده‌آل، شمار فرزندان در قيد حيات و هزينه‌هاي پيش‌گيري از حاملگي ( 36/7 درصد) بيش‌ترين نقش را در پيش‌بيني احتمال استفادۀ زنان از روش‌هاي پيش‌گيري دارند. نتايج اين بررسي گوياي اين واقعيّت است كه در شرايط عموميّت استفاده از روش‌هاي پيش‌گيري، كاهش تمايلات و ايده‌آل‌هاي فرزندآوري زنان، افزايش هزينۀ دسترسي به خدمات پيش‌گيري و هزينه‌هاي اجتماعي فرهنگي كاربرد روش‌هاي پيش‌گيري مي‌تواند به افزايش حاملگي‌هاي ناخواسته، سقط‌ جنين عمدي و تهديد سلامت مادران و كودكان منجر شود.

Parallel to reduction in women’s childbearing desires and ideals, demand for using contraceptive methods increase. This paper aims to study of the prevalence of contraceptive use and its determinants among currently married women aged 15-49 living in urban and rural areas of Ilam district. Data are taken from a survey conducted on a sample of over 724 households in July 2014. The sampling method is a combination of multi-stage cluster sampling, random sampling and systematic random sampling methods. Results show that contraceptive use is widespread among women in rural and urban area. 81.8 percent of women in both rural and urban area use a contraceptive method. The use of modern contraceptive methods are more common among urban women than their counterparts in rural area (75.7 percent vs 70.7 percent). Multivariate analysis show that the number of children surviving and costs of contraception (18.8 percent), and the ideal number of children, the number of children surviving, and the costs of contraception (36.7 percent) are the main determinants of women’s risk of contraceptive use in urban and rural area respectively. According to findings it is reasonable to conclude that regarding widespread use of contraceptives and decreasing women’s childbearing desires and ideals, increasing costs of access to contraceptives and sociocultural costs of contraceptive use may lead to unintended pregnancies, induced abortion and maternal health threats.