بررسي سازمان هاي تجارت منتخب آسيا (با كاربرد مدل جاذبه)

The Study of Trade Creation and Trade Diversion in the Selected Asian Trade Organizations

همزمان با رشد جهاني سازي ترتيبات تجاري منطقه اي در سطح وسيعي گسترش يافت. اهميت اين موافقت نامه هاي منطقه اي به اندازه اي بود كه حتي مناطق در حال توسعه نيز،ترتيبات منطقه اي را به عنوان راه حلي براي تجارت خارجي و روشي براي حفظ منافع مشترك گروه هاي منطقه اي در مقابل دشواريهاي ناشي از پيوستن به اقتصاد جهاني بر مي شمردند. هدف از تشكيل موافقت نامه هاي تجاري منطقه اي كاهش موانع تعرفه اي در راستاي افزايش رفاه مي بايد. اما مذاكراتي كه در اين ميان مطرح است بيان كننده ان است كه آيا شكل گيري اين اتحاديه ها با لاخص در مناطق در حال توسعه در راستاي هدف افزايش تجارت بين كشورهاي عضو انها بوده است و همچنين آيا افزايش تجارت بين اعضا باعث افزايش تجارت با كشورهاي غير عضو ان منطقه مي شود يا خير؟چنانچه موافقت نانه هاي تجاري باعث افزايش تجارت بين كشورهاي عضو شود ، پديده«ايجاد تجارت» شكل مي گيرد و چنانچه افزايش تجارت به هزينه كاهش ان براي براي كشورهاي غير عضو باشد پديده «انحراف تجارت»شكل مي گيرد. ايجاد تجارت بر بهبود رفاه و انحراف تجارت بر كاهش رفاه دلالت پيدا مي كند. در اين مقاله براي بررسي ايجاد و انحراف تجارت سازمانهاي منطقه آسيا را به عنوان نمونه يك منطقه در حال توسعه در نظر مي گيريم و با بررسي سه موافقت نامه تجاري اكو،آ سه آن و جي سي سي ،كه به نظر مي رسد كشورهاي عضو انها تركيب اقتصادي مشابهي با كل كشورهاي منطقه آسيا دارند،روند تجارت در اين سازمانها را مورد بحث و تجزيه - تحيلي قرار مي دهيم. نهايتا با استفاده از يك مدل جاذبه تعميم يافته داده هاي مورد استفاده در اين تحقيق را كه شامل 26 كشور عضو اين سه سازمان مي باشند و دوره زماني 2002-2006 را در بر مي گيرند، تخمين مي زنيم. نتايج نشان مي دهد كه در اين دوره زماني هر سه سازمان منتخب منطقه آسيا ،با انحراف تجاري روبرو بوده اند.

The expansion of regional trade arrangements has been coincided with the growing trend in globalization. The importance of these regional trade arrangements have grown to that extent that now many countries in developing region have considered it as an alternative option to integrating into world economy and thus boosting their foreign trade and ensuring the mutual gain for the member countries. The very objectives of these regional trade arrangements are to reduce tariff barriers and to be the cause of increase in social welfare. But looking at the negotiations that are underway, a question that arise is that whether the formation of such trade unions, in particular in developing regions has been in line with the objective of boosting trade within member countries ?and also whether growth of intra trade has brought about growth in trade with non member countries or not? If regional trade agreements bring about increase in intra trade it is the case for trade creation but if it comes at the cost of reducing trade with non-member countries it is the case for trade diversion. Trade creation works towards the welfare improvement but trade diversion causes the loss of welfare .This paper has attempted to measure the trade creation and trade diversion in regional grouping of countries in Asia. To do so, three known Asian regional organizations namely, the Economic Cooperation Organization (ECO), Gulf Cooperation Council (GCC) and association of south East Asian nations (ASEAN) have been selected for this purpose. Towards this ends the paper has utilized an extended version of a relatively well known gravity model to measure trade creation