پايداري منابع آب و الگوي بهينه كشت در ايران؛ كاربرد برنامه ريزي كسري

A Study on the Optimal Cropping Pattern in Iran Using Nonlinear-Fractional Programming

هدف اين مطالعه پيدا كردن الگوي كشت بهينه اي است كه در آن درآمد خالص را به ازاي هر متر مكعب آب مصرفي حداكثر كند و با كاهش مصرف آب در رسيدن به مصرف پايدار منابع محدود آب كمك نمايد. بدين منظور از روش برنامه ريزي كسري استفاده گرديد. اين روش قادر است همزمان چند معيار را بسنجد. اين مطالعه در دو سناريو تحت عنوان سناريوي قيمت هاي داخلي و سناريوي قيمت هاي بين المللي اجرا گرديد. براي مقايسه ميزان پايداري نسبت درآمد به ميزان آب مصرفي به عنوان تابع هدف مورد استفاده قرار گرفت. نتايج حاصل حاكي از آن ايت كه در الگوي بهينه برنامه ريزي كسري،نسبت درآمد به آب مصرفي بيشتر از اين نسبت در الگوي بهينه برنامه ريزي خطي ساده مي باشد. در واقع ميزان مصرف آب به ازاي يك واحد درامد در اين الگو كاهش مي يابد. بر اساس يافته هاي اين مطالعه به نظر مي رسد با توجه به نتايج حاصل از مقايسه دو سناريوي موجود، استفاده از سياستهاي قيمت گذاري بهتر، مي تواند روي درآمد بخش كشاورزي كشور تاثير مثبت بگذارد. داده هاي مورد استفاده در اين مطالعه مربوط به سال زراعي 84-85 مي باشد كه از سايت وزارت جهاد كشاورزي، سايت مركزآمار و سالنامه هاي كشاورزي جمع آوري گرديد.

The purpose of this study is to find optimal cropping pattern in Iran, which maximizes the net income return per cubic meter of water consumed. Our aim is to achieve the efficient utilization of the scarce water resources. For attaining this goal, the method of fractional programming was applied to data collected from the site of Ministry of Jihad-E-keshavarzi, statistical center of Iran and yearbook of agriculture. This study was performed in two scenarios one under internal prices scenarios and the other under international prices scenario. The ratio of income to water consumed is taking as measure to gauge consistency rate. The findings show that the ratio of income to water consumed in fractional programming is higher than that of in linear programming. In other words, in optimum pattern of cropping the amount of water consumed is reduced considerably .Based on the findings, it can thus be concluded that we can enhance the performance of agricultural sector by adopting the appropriate pricing policies