كليدواژه :
زبانشناسي تاريخي , زبان فارسي , ريشه شناسي , ريشه‌شناسي تبارشناختي
چكيده فارسي :
تبارشناسي به مفهوم امروزي آن، زادة انديشه‌ورزي‌هاي فريدريش نيچه و ميشل فوكو است. نيچه با جداسازي تبارهاي اخلاقي كوشيد وجود اين تبارها را به رفتارهاي طبقات اجتماعي منتسب كند. فوكو ضمن پيگيري كار نيچه، مفهوم تبارشناسي را بر پاية شناخت نقاط انفصال و گسستگي درون تبارها با سير وارونه از امروز به گذشته بنا نهاد. هرچند نيچه در اين‌باره از فقه‌اللغه متأثر بود، هنوز ريشه‌شناسي تبارشناختي پديد نيامده است. مقالة حاضر به معرفي اين روش ريشه‌شناسي اختصاص دارد. مسئلة پژوهش در اين مقاله چيستي مباني نظري و عملي چنين روشي است. رويكرد پژوهش، طبق الگوي فوكويي تبارشناسي، مبتني بر شناخت نقاط انشعاب در تبارهاي واژگاني امروزي انتخاب شده است. ضمن بيان مباني نظري ريشه‌شناسي تبارشناختي، ارزش برابر زبانهاي خويشاوند و ارزش دروني آنها و همچنين ضمن بيان مباني عملي اين روش، چگونگي شناسايي تبارهاي واژگاني و جداسازي خاندان‌ها و خانواده‌هاي درون آنها موردبحث قرار گرفته است. سرانجام براي نمونه ريشه‌شناسي تبار واژگاني آتش را عرضه كرده‌ايم. اين تبار واژگاني،دست‌كم هفت خاندان وهرخاندان،يك تا چندخانواده داردكه ارتباط بيشترآن‌هاتاكنون چندان شناخته نبوده است.
چكيده لاتين :
Geneology, in its modern sense, has emerged from the ideas of Friedrich Nietzsche and Michel Foucault. Nietzsche attempted to attribute the cause of the existence of moral generations to behaviors of social classes. Foucault, while tracking Nietzsche's work, created the concept of Geneology based on the recognition of the systematic breakdowns of generations with an inverted approach from today to the past. Although Nietzsche has been influenced by Philology in this field, the Genealogical Etymology has not yet emerged. The present article is intended to introduce this knowledge. The research approach based on Foucault’s genealogy model, has been selected the identification of breaking points in current lexical generations. It is discussed in the theoretical basics of the Genealogical Etymology, about the equivalent value of relative languages and their internal value, as well as in the practical basics of this knowledge, about the separating how of the lexical generations and then' their dynasties and families. Finally, for example, we have done Geneology of "آتش" vocabularic generation. In summary, the word has seven dynasty and each dynasty, has one to a few family, whose relationship is still unknown.
