پيش بيني رفتارهاي خود مراقبتي براساس رابطه بيمار پزشك و - پريشاني هيجاني در نوجوانان مبتلا به ديابت

Predicting Self-Care Behaviors Based On Patient-Doctor Relationship and Emotional Distress In Adolescents With Diabetes

مقدمه: ديابت از جمله بيماري‌هايي است كه براي بهبودي و كمتر شدن اثرات آن، نيازمند انجام رفتارهاي خودمراقبتي است. هدف پژوهش حاضر پيش‌بيني رفتارهاي خودمراقبتي براساس پريشاني هيجاني و رابطه بيمار- پزشك در نوجوانان مبتلا به ديابت بوده است. روش‌ها: طرح پژوهش حاضر از نوع همبستگي و جامعه‌ي آماري كليه‌ي نوجوانان مبتلا به ديابت شهر شيراز بودند. بدين منظور 198 نوجوان مبتلا به ديابت نوع يك و دو به روش نمونه‌گيري در دسترس انتخاب شدند. ابزارهاي پژوهش شامل پرسشنامه‌ي خودمديريتي ديابت، پرسشنامه‌ي پريشاني هيجاني و پرسشنامه‌ي ارتباط بيمار- پزشك بود. به‌منظور تجزيه و تحليل داده‌ها، از رگرسيون چندگانه استفاده شد. يافته‌ها: نتايج ضرايب همبستگي نشان داد كه رفتارهاي خود مراقبتي با پريشاني هيجاني رابطه‌ي منفي معنادار و با ارتباط بيمار- پزشك رابطه‌ي مثبت و معنادار داشت. امّا نتايج تحليل رگرسيون نشان داد كه تنها پريشاني هيجاني پيش‌بيني كننده قوي و معنادار رفتارهاي خود مراقبتي بود (001/0 >P ،5/0- =β). همچنين از بين مؤلفه‌هاي پريشاني هيجاني تنها مؤلفه‌ي موانع درمان (001/0 >P، 5/0- =β) به‌طور معنادار رفتارهاي خود مراقبتي را پيش‌بيني كرد. امّا رابطه‌ي بيمار- پزشك نتوانست به‌طور معنادار پيش‌بيني كننده‌ي رفتارهاي خود مراقبتي باشد (05/0 P> ،09/0=β). نتيجه‌گيري: با توجه به نتايج به‌دست آمده مي‌توان ادعا كرد كه پريشاني هيجاني (به‌ويژه مؤلفه‌ي موانع درمان) نقش مهمّي در رفتارهاي خود مراقبتي نوجوانان مبتلا به ديابت ايفا مي‌كنند. از اين‌رو، لزوم رسيدگي به وضع رواني و نيز از ميان برداشتن موانع درمان در راه نوجوان مبتلا به ديابت ضروري به‌نظر مي‌رسد.

Background: The aim of the present research is to predict the self-care behaviors based on emotional distress and physician – patient’s relationship in adolescents with diabetes. Methods: The research design was correlation and the study population included all adolescents with diabetes at Shiraz city. For this purpose, 198 adolescent patients participated in the study through the convenience sampling method. Research instruments included the Questionnaire of Diabetes Self-management, Emotional Distress Questionnaire and finally Physician–Patient’s Relationship Questionnaire. To analyze the data, the simultaneous multiple regression methods were applied using SPPS (version 17). Results: Regression analysis showed that emotional distress (β=-0.58, P<0.001) significantly (negative) predicted diabetes self-care behaviors. Also, among the components of emotional distress only barriers to treatment (β=-0.53, P<0.001) significantly (negative) predicted diabetes self-care behaviors. However, results showed that physician–patient’s relationship did not significantly predicted diabetes self-care behaviors. Conclusion: According to the results, it can be argued that the emotional distress (especially barriers to treatment) variable, play an important role in addressing diabetes self-care behaviors in adolescents.