نگاهي به ويژگيهاي سبكي منظومۀ مجمع البحرين اسيري

Investigating Stylistic Features of “Majma-ol-Bahreyn”; The Asiri’s Poem

منظومۀ مجمع­ البحرينِ شاعري متخلص به اسيري (تصنيف913ق.)، از مجموعه اشعار آييني است كه مشتمل بر11400 بيت است. اين نسخۀ خطي با وجود پختگي زبان و انديشۀ شاعر، اهميت آن در سير تحول سبكي، داشتن مختصات كهنه و نو، شرح و بسط زندگي پيامبر اكرم(ص) تا رحلت ايشان و دلاوري هاي حضرت علي(ع) به شيوۀ حماسي و نيز دارا بودن واژه ها و اصطلاحات عرفاني، ديني، عربي، تركي، مغولي و تركيبات ابداعي، كمتر مورد بررسي و شناخت قرار گرفته است. اگر چه اسيري در كاربرد صنايع لفظي و معنوي تواناست ولي در اين حماسۀ ديني كه مخاطبين آن عموم مردم هستند، كاربرد صنايع لفظي بيشتر مشاهده ميشود، بويژه آرايه هاي تكرار و جناس كه بالاترين بسامد را دارند. او كمتر به تعمّق ميپردازد و از صنايع معنوي و بيان در حد اعتدال بهره جسته است. آرايۀ تشبيه به ويژه از نوع حسي_حسي بالاترين و مجاز كمترين بسامد را دارد. افكار عارفانه؛ بر پايۀ عشق بودن جهان ، وحدت در عين كثرت و كثرت در عين وحدت، انسان كامل و...از جمله مختصات فكري شاعر شيعه مذهب اين منظومه است. با واكاوي همۀ ابيات منظومه در سه قلمرو زباني، ادبي و فكري به شيوۀ استقرايي و توصيف و تحليل، نگارندگان اين مقاله كوشش كرده اند تا به اين پرسش پاسخ دهند كه اهميت و ويژگيهاي سبكي مجمع البحرين چيست؟

Majma Albahrain is a ritual poetry collection which includes over 11400 bits. Although this collection has some unique characteristics including a very mature language, simultaneous classical and modern style, comprehensive description of Prophet Mohammad’s life and Imam Ali’s courage with an epical statement, it has not received much attention. Asiri has deep skills in verbal and literary details, however, verbal details such as Repeat and pun are more frequently seen in Majma Albahrain whose audiences are mostly the public. He has not spent much devotion to in-depth thinking and has utilized spiritual expressions pretty modestly. Simile and figural have been most and least frequently utilized, respectively. Among the specific characteristics of this poet’s thought we can name mystical thoughts, unity simultaneous with plurality and plurality simultaneous with unity and perfect human being. The authors have tried to clarify the importance and characteristics of Majma Albahrain using the method of induction, description and analysis and with linguistic investigation of this collection.