ناتعين‌گرايي و فاعليت الهي از منظر ديويد بارتالاميو

تحولات علمي معاصر، تصور ساده­ ي ماشين ­وار از جهاني با قوانين ثابت نيوتني را آرام‌ آرام با تصوري پيچيده­­ تر، يعني باور به وجودِ نوعي عدمِ‌ تعينِ تحويل­ ناپذير جايگزين كرده است. اگر باور به جهاني متعين، نفي محدوديت از خداوند در تعامل با مخلوقات را نيازمند تبيين نموده بود؛ اكنون مسأله‌ از سوي مقابل رخ نموده و تلاش فيلسوفان دين و متكلمان بايستي معطوف به بيان نحوه­ ي فاعليت و هدفمند عمل كردن خداوند در جهاني شود كه علوم تجربي، ضرورت و سنخيت علي را در آن، به‌ ظاهر، به‌ چالش كشيده‌اند. اين نوشتار به معرفي و ارزيابي رويكرد ديويد بارتالاميو، به‌‌ عنوان فيلسوفي ناتعين‌گرا، در اين موضوع پرداخته و كوشيده است تا به فرض صحت ديدگاه ناتعين‌گرايانه در علم، از هدفمندي آفرينش و حاكميت خداوند بر مخلوقات از طريق نفي امكان بي‌نظمي­ هاي ذاتي و نشان‌دادن تأثير عللي غيرمادي دفاع كند.

Contemporary scientific developments have gradually replaced the simplistic mechanical view of our world based on unchanging Newtonian laws with something more sophisticated, namely a belief in presence of a sort of irreducible indeterminism. If the belief in a deterministic world had once rendered the explanation necessary as to denial of God’s restriction in interacting with the creatures, then the issue would have been arisen on the other hand as the effort by religious philosophers and theologians has to be focused on expressing God’s agency and purposeful action in a world where causal necessity and relevance is apparently challenged by empirical sciences.
Given the premise that scientific belief validates intrinsic indeterminism, the present paper aims at introducing and evaluating David Bartholomew’s approach as an indeterminist philosopher towards the topic, trying to defend the purposefulness of creation and rule of divine will over the creatures by denying the possibility of intrinsic chaos and showing the effect of nonmaterial causes.