نگاشت شبكه همكاري علمي نهادهاي پژوهشي حوزه كتابخانه‌هاي ديجيتالي در ايران

هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر مصورسازي و تحليل شبكۀ هم‌تأليفي نهادهاي پژوهشي حوزه كتابخانه‌هاي ديجيتالي در ايران است. روش‌شناسي: اين پژوهش به روش علم‌سنجي و با استفاده از شاخص‌هاي خرد و كلان تحليل شبكه‌هاي اجتماعي انجام ‌شده است. جامعه آماري پژوهش تعداد 554 مدرك علمي توليدشده توسط پژوهشگران نهادهاي ايراني با موضوع كتابخانه‌هاي ديجيتاليدر قالب كتاب‌، مقاله مجله‌هاي فارسي و انگليسي، مقالۀ همايش‌هاي داخلي و خارجي و پايان‌نامه‌ دوره‌هاي كارشناسي‌ارشد و دكتري داخل كشور تا پايان سال 1392 (2013) است. داده‌هاي گردآوري‌شده به‌وسيله نرم‌افزارهاي اكسل، اس.پي.اس.اس، نودايكس.‌ال، يو.سي.آي.نت و وي.اُ.اس.ويوور تجزيه‌وتحليل شد. همچنين از ابزارهاي وبگاه‌هاي اوپن‌هيت‌مپ و گوگل‌ترندز نيز بهره برده شد. يافته‌ها:يافته‌ها حاكي از رشد صعودي توليدات علمي، بالا بودن ميزان همكاري‌هاي درون‌سازماني و پايين‌بودن سهم مشاركت‌هاي بين‌المللي است. نهادهاي پژوهشي استان‌ تهران بيشترين سهم از توليدات علمي و هم‌تأليفي‌ها را داشته‌اند. ماحصل بررسي شاخص‌هاي توليد و مركزيّت شبكۀ‌ همكاري نهادهاي پژوهشي از نقش كليدي و مؤثر دانشگاه‌هاي آزاد واحد علوم‌وتحقيقات تهران، تهران، آزاد واحد همدان، الزهرا و آزاد واحد تهران‌شمال در حوزۀ كتابخانه‌هاي ديجيتالي ايران حكايت داشت. همچنين، بررسي شاخص‌هاي كلان نيز نمايان ساخت كه اين شبكه هم‌تأليفي مستقل از مقياس بوده و با وجود انسجام پايين، ويژگي‌هاي پديدۀ جهان كوچك را دارد. نتيجه‌گيري: در كل مي‌توان نتيجه گرفت، تمايل پژوهشگران نهادها براي تشكيل خوشه‌ها و اجتماعات پژوهشي رو به افزايش است، ولي همچنان ارتباطات ضعيف ميان گروه‌ها از موانع توسعۀ علمي، يادگيري بيشتر و نوآوري در حوزۀ كتابخانه‌هاي ديجيتالي ايران است.