مطالعه وضعيت عملكرد درون‎سازماني نرم‌افزارهاي كتابخانه‌اي در ايران

هدف پژوهش: هدف اصلي پژوهش حاضر شناسايي وضعيت نرم‌افزارهاي كتابخانه‌اي درون‎سازماني در ايران است.  روش‌شناسي پژوهش: پژوهش حاضر از نظر هدف كاربردي است و براي انجام آن از روش پژوهش پيمايشيِ ارزيابانه استفاده شده است. روش گردآوري داده‌ها، مصاحبه با صاحب‎نظران و ارزيابي با استفاده از سياهۀ وارسي است. جامعۀ پژوهش 23 نرم‌افزار كتابخانه‌اي درون‎سازماني بوده است كه به‎صورت سرشماري مطالعه شده‎اند. يافته‌هاي پژوهش: يافته‌هاي پژوهش نشان داد از مجموع 23 نرم‌افزار كتابخانه‌اي درون‌سازماني، 9 نرم‌افزار در حال حاضر در حال فعاليت هستند. همچنين، دلايل عمدۀ روي‎آوردن كتابخانه‌ها يا سازمان‌هاي ذينفع به تدوين نرم‌افزارهاي درون‌سازماني، كاهش هزينه‌ها، تعريف كاركردهاي ويژه براي مؤسسه، يكپارچگي محيط نرم‌افزاري مؤسسه و ارتباط نرم‌افزار كتابخانه با ساير نرم‌افزارهاي مؤسسه و يا مانند سازمان‌هاي نظامي، مسايل امنيتي بيان شده است. ديدگاه كتابداران از نرم‌افزاهاي درون‌سازماني در دو بخش عملكردي و فنّي، نشان داد كه از لحاظ شاخص‌هاي عملكردي، بخش امانت نرم‌افزار پند با 64.4%، بخش امانت نرم‌افزار پروان با 70.1%، بخش امانت نرم‌افزار تهران با 56.2%، بخش امانت نرم‌افزار ماوا با 80% و بخش مديريت اطلاعات (امانت و سفارش‎ها) نرم‌افزار سيماد با 72.7%، نسبت به ساير شاخص‌هاي بخش عملكردي در وضعيت مطلوبي قرار دارند. همچنين، از لحاظ شاخص‌هاي فنّي، بخش عملياتي نرم‌افزار پند 46.6%، قابليت اطمينان نرم‌افزار سيماد 100 %، بخش عملياتي نرم‌افزار دانشگاه تهران 33.3%، بخش نگهداري نرم‌افزار تهران 61.53%، بخش كارايي نرم‌افزار مأوا 100% نسبت به ساير شاخص‌هاي فنّي در وضعيت مطلوبي قرار دارند. نتيجه‌گيري: نتايج به‎دست‎آمده از اين پژوهش نشان داد از بُعد شاخص‌هاي فنّي، نرم‌افزارهاي درون‌سازماني استانداردهاي فنّي نرم‌افزارها را كامل رعايت نكرده‌اند. چنانچه اين نرم‎افزارها بخواهند همگام با تغييرات در استانداردهاي فراداده‌اي و مدل‌هاي مفهومي جديد حركت كنند و ارتقا يابند، اصلاح آنها هزينه‌هاي هنگفتي را  بر سازمان تحميل مي‎كند و در نهايت به‎دليل عدم‌پشتيباني و به‎روز نشدن با تغيير و تحولات، نرم‌افزارهاي موجود به بن‎بست مي‎رسند و سبب اتلاف وقت و هزينه مي‎شوند.