بررسي تطبيقي ملّي‌شدن صنعت نفت و مسألۀ هسته اي ايران از منظر نظم جهاني

A Comparative Study on the Nationalization of the Oil Industry and the Iranian Nuclear Issue from the Perspective of International Order

نوع برخورد غرب و بالاخص آمريكا با ايران در مسأله هسته اي، داراي شباهت هايي با نوع برخورد انگلستان با اين كشور در جريان ملي شدن نفت مي باشد. اين پژوهش در پي آن است تا اين دو واقعه را با يكديگر مقايسه كند و با بررسي شرايط جهاني و جاي گيري بازيگران اصلي در هريك از دو رويداد، تأثير پذيري و تأثيرگذاري اين وقايع را بر سيستم جهاني تحليل كرده و به اين سؤال پاسخ دهد كه كدام فاكتورهاي واقعي اول، روند رسيدن به توافق در مسأله هسته اي را نيز تحت تأثير قرار داد. در اين پژوهش، با روش تطبيقي و مقايسه اي و بر مبناي نظريه نظام جهاني و الرشتاين و مفهوم افول هژموني، شرايط مربوط به موضوع هسته اي را بر پايه نتايج حاصل از ملي شدن نفت، تحليل و بررسي كرده و نكات اشتراك را تشريح كرده ايم و به اين نتيجه رسيده ايم كه اين دو واقعه از جهاني؛ مانند شرايط جهاني، جاي گيري بازيگران در سيستم، نوع برخورد هژمون با مسأله و نوع تأثيرگذاري بر سيستم مشابهت داشته و از جهت نوع برخورد و نگاه طرفين درگير در وقايع نيز داراي اشتراكاتي هستند كه روند حل مسأله را تحت تأثير قرار داده است.

This confrontation of the West and especially America with Iran, has similarities with England´s confrontation with this country in nationalization of oil. This research seeks to compare similarities and differences of these two events together and with investigating the global situation of the main players in each event, analyze the effect and impact of these events on the global system and finally, with checking all of points, Answer this question that In the event similarity of the process of solving these issues together, can expect the same results, or close together or not. In this study, will be analyzed the situation of the nuclear issue on the basis of the results of the nationalization of oil, with Comparative - analytical method and based on Wallerstain word system theory and concept of hegemony cadence, term of nuclear matter, based on the result of nationalization oil industry and have explained the sharing points and we have concluded that this two events have been similar. Aspect some word terms, indwelling the actors in system, hegemon approach to the issue and the type of impact on the system approach and the parties involved in the events have commonalities is that the problem affected.