مقايسه‌ رويكرد روسيه، چين و آمريكا در قبال پرونده‌ هسته‌اي ايران

A Comparative Analysis of the Approaches of Russia, China and the United States of America Towards Iran's Nuclear Program

با گذشت بيش از يك دهه از مناقشه ي هسته اي ايران، نهايتا عاقبت اين پرونده با توافق هسته اي ايران با اعضاي 1+5 به سرانجام رسيد. روسيه، چين و آمريكا از بازيگران مهم در موضوع پرونده هسته اي به شمار مي روند كه نقش آنها در قبال اين پرونده غيرقابل انكار است. آمريكا با اعمال فشارها، تهديدها و تحريم ها سعي داشت كه از دستيابي ايران به انرژي هسته اي ممانعت به عمل آورد. معرفي اين پرونده به عنوان خطري براي صلح و امنيت جهاني از سياست هاي واشنگتن براي مشروع جلوه دادن اقداماتش عليه ايران است؛ اما رويكرد روسيه و چين داراي ماهيت متفاوتي است. دو كشور از يك سو در هماهنگي با نگراني هاي غرب از قدرت هسته اي ايران و از سوي ديگر با معرفي خود به عنوان حامي ايران به اتخاذ مواضعي مبهم دست زده اند. يافته ها نشان مي دهد كه مهم ترين عنصر تأثيرگذار در سياست هاي مسكو و پكن در برخورد با اين بحران، روابط استراتژيك روسيه و چين با ايالات متحده است. لذا سؤال مقاله اين است كه راهبرد سياست خارجي اين سه كشور در برخورد با پرونده ي هسته اي تحت تأثير چه عواملي بوده است؟ فرضيه مقاله اين است كه روسيه و چين در مخالفت خود به مباني حقوقي تكيه دارند و در تعاملات خود با ايران راهبردي مصلحت انديشانه و تاكتيكي در جهت تأمين منافع خويش به كار گرفته اند؛ اما آمريكا علاوه بر سختگيري هاي حقوقي - سياسي به تنش هاي ايدئولوژيك با ايران مي پردازد، ولي هرسه باهم رابطه ي استراتژيك دارند؛ اما با ايران رابطهي تاكتيكي دارند و مخالف قدرتمندشدن يك ايران هسته اي هستند. در اين مقاله با روش پژوهش مقايسه اي كيفي به تحليل داده هاي پژوهش پرداخته مي شود.

Abstract After more than a decade of the dispute over Iranian nuclear program, finally this delicate issue came to an end through the signing of a nuclear deal between Iran and the 5+1 members. Russia, China and the United States are the main actors in Iranian nuclear case; whose role in relation to this case is undeniable. The United States with its pressure, threats and sanctions was trying to prevent Iran from obtaining the nuclear power. Introducing this program as a threat for international peace and security is the Washington policy to legitimize its actions against Iran, but Russia and China's approaches are different in nature. These two countries on one hand, in coordination with the West fears of Iran's nuclear power and on the other hand by defining themselves as pro-Iran, have taken ambiguous stances. The findings of this study show that the most important element affecting the politics of Moscow and Beijing in dealing with this crisis is Russia's and China's strategic relations with the United States. The main question of this paper is what factors influenced the foreign policy of the three countries in dealing with the nuclear issue? The main hypothesis of this study is that Russia and China rely on legal grounds in their opposition and have pragmatic strategic and tactical interactions with Iran in order to ensure their interests but the United States, in addition to legal-political restrictions imposed on Iran deals with ideological tensions against Iran. However all three countries have strategic relationship with each other, they have tactical relationship with Iran and they are against Iran becoming a nuclear power. This paper analyzes the research data by a comparative qualitative method.