تحول مفهوم ديپلماسي در روابط بين‌الملل

The Evolution of the Concept of Diplomacy in International Relations

ديپلماسي و مذاكره ميان واحدهاي دولتي و غيردولتي در ابعاد مختلف داخلي، منطقه اي و جهاني سابقه اي به درازاي عمر بشري دارد و همواره در طول تاريخ برقرار بوده است. واژگان و مفاهيم ديپلماسي، ديپلمات، ديپلماتيك و مذاكره در ادبيات روابط بين الملل كاربرد فراواني دارند و اغلب براي بيان رابطه بين دو يا چند كشور و يا چند بازيگر غيردولتي به كار مي روند. از اين رو، سؤال اصلي آن است كه تحول در مفهوم ديپلماسي چه ارتباطي با تئوري هاي روابط بين الملل دارد؟ مقاله ي حاضر به تحليل تحول ديپلماسي در روابط بين الملل مي پردازد و براي اين منظور، تحول تاريخي ديپلماسي را از اواسط قرن پانزدهم تا قرن حاضر بازخواني مي كند. در واقع مسئله ي اصلي مورد توجه در اين مقاله آن است كه تحول در مفهوم ديپلماسي را با توجه به نظريه هاي واقع گرايي، ليبراليسم و سازه انگاري تشريح نمايد. يافته هاي پژوهش حاكي از آن است كه با تقسيم بندي ديپلماسي به سه دوره ي مختلف (سنتي، غير متعارف، دوو جهي در اين پژوهش) مي توان آن را بر اساس نظريه هاي مطرح شده تحليل و تبيين نمود. با اين وجود بايد اين نكته را نيز مدنظر داشت كه همه ي ابعاد و كليت تحول مفهوم ديپلماسي با اين سه نظريه قابل تحليل و بررسي نيست. شيوه ي پژوهش تحليلي- توصيفي بوده و گردآوري اطلاعات بر مبناي روش كتابخانه اي و استفاده از منابع اينترنتي است.

Diplomacy and negotiation between governmental and non- governmental units have been always underway domestically, regionally and globally, dating back to the human history. Such concepts as diplomacy, diplomat and negotiation have been extensively employed in the literature on international relations. They, recurrently, represent the relationship between two or more states or even several non-governmental actors. The central question, therefore, is how the changing concept of diplomacy related to the theories of international relations (IR). This study addresses the changes in diplomacy in IR. For this purpose, the changes in this concept from the mid-15th up until the 21st are reviewed. The main thrust here is to draw upon these conceptual changes with reference to the theories of realism, liberalism and constructivism. The findings indicate that it is possible to analyze the changes in terms of the theories via considering diplomacy in three different periods including traditional, unconventional and reciprocal (in this study). It should, however, be borne in mind that these three theories are not, on their own, able to explain the totality and full range of the changing concept of diplomacy