بررسي وضعيت مؤلفه هاي الگوي سايبرنتيك در كتابخانه هاي دانشگاهي ايران از ديدگاه مديران

Investigating of the status of cybernetic pattern components in academic libraries of Iran from the viewpoint of managers

زمينه و هدف: اين پژوهش با هدف شناسايي ديدگاه مديران نسبت به وضعيت مؤلفه هاي الگوي سايبرنتيك در كتابخانه­ هاي دانشگاهي انجام شده است. روش پژوهش: اين پژوهش به روش پيمايشي تحليلي انجام شد. جامعه آماري پژوهش شامل 753 نفر از مديران و كتابداران مسئول مستقر در كتابخانه­ هاي دانشگاهي شهر تهران و شهرهاي ديگر است كه تعداد 250 نفر با استفاده از نمونه­گيري تصادفي طبقه­ اي و بر اساس جدول كرجسي و مورگان (پاول، 1385) تعيين شد. گردآوري داده­ هاي مورد نياز پژوهش از طريق پرسشنامه محقق ساخته بر اساس ديدگاه بيرن بائوم (1382)، نظرخواهي از خبرگان و متخصصان اين حوزه بود. پرسشنامه 6 مؤلفه شامل نظارت وكنترل، پيوندها،تصميم­ گيري، سلسله مراتب و رهبري كه بر اساس طيف ليكرت از مديران نظرخواهي شده است و با استفاده از نرم افزارهايSPSS-20 براي تجزيه و تحليل داده­ها استفاده شد. يافته­­ ها: نتايج حاصل از اين پژوهش نشان داد، تمامي مؤلفه­ هاي الگوي سايبرنتيك از ديدگاه مديران كتابخانه­ هاي دانشگاهي مورد توجه قرار گرفته ­است و از جايگاه مناسبي در كتابخانه­ هاي دانشگاهي برخوردار هستند. از بين خرده مؤلفه­ هاي الگوي سايبرنتيك خرده مؤلفه اجتماعي با ميانگين 16/36، خرده مؤلفه پيوند سخت با ميانگين 48/15، خرده مؤلفه مدار علي با ميانگين 75/11، خرده مؤلفه منابع تصميم­ گيري با ميانگين 49/15، خرده مؤلفه تقسيم شده با ميانگين 12/12و خرده مؤلفه شناختي با ميانگين 49/8 بيشتر از ميانگين ساير خرده مؤلفه­ هاي الگوي سايبرنتيك دركتابخانه هاي دانشگاهي بوده است. نتيجه ­گيري: نتايج پژوهش نشان داد مؤلفه ­هاي الگوي سايبرنتيك از جايگاه مناسبي در كتابخانه­ هاي دانشگاهي برخوردارند، اين امر مي­ تواند حاكي از آگاهي مديران كتابخانه­ هاي دانشگاهي نسبت به ساختار، اهداف، وظايف، خدمات و كاركردهاي كتابخانه­ هاي دانشگاهي باشد. با توجه به نتايج پژوهش، بهتر است در ساختار مديريت كتابخانه به نقش اجتماعي كاربران كتابخانه در تعاملات و هدايت آنان توجه بيشتري شود و بستر تعهد نيروي انساني از طريق مشاركت اجتماعي در فرآيند كار و تعامل با مديريت بيشتر فراهم شود.

Background and Aim: The purpose of this study was to identify managers' viewpoints toward the status of components of the cybernetic pattern in academic libraries. Method: This research was method by analytical survey method. The statistical population of the study consisted of 753 directors and librarians of the central libraries of Tehran and other cities. 250 People were selected by stratified random sampling and based on Krejcie and Morgan table (Powell, 2006). Data collection for this study through a questionnaire According to Byrne Baum (2003), the opinions of experts and specialists in this research. The 6-item questionnaire consists of monitoring and control, links, decision-making, hierarchy, and leadership, which are based on the Likert spectrum of managers surveyed. Data analysis was performed using SPSS-20 software. Results: The results of this study showed that all components of the cybernetic pattern have been considered from the viewpoint of the managers of academic libraries and have a good position in academic libraries. Among the sub-components of the cybernetic component, the sub-components of the social component with a mean of 36.16, the minor component of the graft, with a mean of 48/15, the subsystem of the causal circuit with an average of 7.75, the minor component of decision making sources with a mean of 49. 15, sub-component divided system by 12/12and cognitive component subscales with an average of 8.49 above the average of other sub-components of the cybernetic pattern in academic libraries. Conclusion The results of this study showed that components of the cybernetic pattern have a good place in academic libraries, which can indicate the knowledge of the managers of academic libraries about the structure, goals, tasks, services and functions of academic libraries. According to the results of the research, it is advisable to pay more attention to the social role of users of the library in their library management structure in their interactions and to direct them, and to provide the basis for the commitment of human resources through social participation in the process of work and interaction with more management.